Het antipapisme in ons land is ook niet meer wat het geweest is

Donderdag brengen koning Willem-Alexander en koningin Máxima een officieel bezoek aan de paus. Dat is heel bijzonder, leert de vaderlandse geschiedenis. Aldus een mooi artikel in het dagblad Trouw. 



Willem-Alexander en zijn gezin op privé-audiëntie bij paus Franciscus, april 2016

Uitvoerig wordt daarin gedocumenteerd, hoe Nederland sinds de protestantse Vader des Vaderlands Willem van Oranje een protestantse dominantie kende. Geen enkele Oranje mocht of wilde de Paus bezoeken. 'Koningin Wilhelmina laat zelfs haar vakantiebestemming bepalen door haar afkeer van de Roomsen. Het liefst gaat ze naar Scandinavie, de kans dat je daar een katholiek tegenkomt is klein'.     

Beatrix: enigszins gedwongen
Beatrix (koningin van 1980 tot 2013) is op 28 maart 1985 het eerste Nederlandse staatshoofd (samen met prins Claus), dat op audiëntie gaat bij de paus, 'enigszins gedwongen door het protocol. Johannes Paulus II is van plan in mei van dat jaar een bezoek te brengen aan Nederland en het is gebruik dat het ontvangend staatshoofd eerst in Rome langsgaat. De koningin zou in het gesprek met de paus de toelating van vrouwen tot het priesterambt aan de orde hebben gesteld. Volgens kerkhistorics Van Schaik "een ongeoorloofde inmenging in zaken die de rooms-katholieke kerk aangaan en in feite het opheffen van de scheiding tussen kerk en staat".
Als Johannes Paulus II twee maanden later in Nederland is, zou hij een beetje hebben opgezien tegen het bezoek aan de koningin. Zou Beatrix nog meer kritische vragen in petto hebben? Volgens Van Schaik zorgt de toenmalige premier Lubbers ervoor dat bij de ontvangst door de koningin niet alleen prins Claus maar ook hun kinderen aanwezig zijn. Zo kunnen moeilijke gesprekken vermeden worden.
Het is eigenlijk nooit meer goed gekomen tussen Beatrix en de Poolse paus. In 2005 weigert ze naar zijn begrafenis te gaan ondanks aandringen van velen. Veel katholieken zijn onaangenaam verrast, onder wie oud-premier Dries van Agt. Twaalf jaar later is zijn chagrijn nog altijd niet verdwenen. "Ik vind het nog altijd totaal onbegrijpelijk en een affront aan de Nederlandse katholieken. Er was een oploop uit de ganse wereld. Waar was Nederland in godsnaam?"

Antipapisme
Onder haar zoon lijkt er wat veranderd. Hij trouwt in 2002 met de katholieke Argentijnse Máxima Zorreguieta. Als hij haar aan het Nederlandse volk voorstelt zegt hij: "Als uw vraag is of het Huis van Oranje nu katholiek wordt, is het antwoord nee. "In 2013 zijn Máxima en Willem-Alexander, dan nog als prins en prinses, aanwezig bij de inauguratie van paus Franciscus, een Argentijn nog wel. Als paus Franciscus in een interview met de Utrechtse daklozenkrant gevraagd wordt of een bezoek aan Nederland er misschien in zit, antwoordt hij: "De deur is niet gesloten, het is niet onmogelijk. En nu Nederland een Argentijnse koningin heeft, wie weet." Dat bezoek aan ons land is er nog niet van gekomen, maar inmiddels zijn de koning en koningin met hun kinderen op privé-audiëntie bij Franciscus geweest en is er donderdag een officieel bezoek. In het kielzog van Willem-Alexander en Máxima bevindt zich de Nederlandse ambassadeur bij de Heilige Stoel Jaime de Bourbon de Parme, de zoon van prinses Irene.

Bevelhebbersstaf
Op eigen verzoek gaat het koningspaar eerst naar de Kerk der Friezen, pleisterplaats van de Nederlandse pelgrims in Rome en daarna gaan Willem-Alexander en koningin Máxima op weg naar de privébibliotheek van de paus, waar Franciscus op hen wacht. Misschien dat hier en daar op de Biblebelt nog een enkele wenkbrauw gefronst wordt bij deze nog altijd bijzondere ontmoeting, maar het antipapisme in ons land is ook niet meer wat het geweest is.
Na afloop van zijn ontmoeting met de paus krijgt de koning in de Vaticaanse Bibliotheek een bevelhebbersstaf van Willem van Oranje aangeboden die ooit door de Spanjaarden werd buitgemaakt bij de slag op de Mookerheide (1574). Of hij het nou wil of niet, de geschiedenis speelt altijd mee.

Bezoek Paus aan Nederland
Wij denken overigens, dat dit officiele bezoek van onze Koning gevolgd zal worden door een bezoek van paus Franciscus aan Nederland.

Lees het gehele artikel
* De Oranjes en de paus: een beladen geschiedenis