De Luizenmoeder racistisch?

In de eerste aflevering  van de TV-serie De Luizenmoeder zat een grap waarbij juf Ank een zwarte vader aanziet voor schoonmaker. En de geadopteerde leerlinge Rianne noemt Ank het meisje ‘met die oogjes’.

De reacties op de serie toonden precies de twee manieren hoe we kunnen lachen. Niet iedereen keek op dezelfde manier.

Angela de Jong
Aan de ene kant was er het kamp dat de humor ‘lekker politiek incorrect’ vond. AD-recensente Angela de Jong vond het ‘heerlijk om weer eens onbedaarlijk te schateren om grappen over huidskleur en spleetogen’.

Juf Ank zelf
In het andere kamp zat de actrice die juf Ank speelde, Ilse Warringa, tevens schrijfster van de serie. Zij vond dat wie ‘De Luizenmoeder’ een vrijbrief voor racisme vond, niet goed had gekeken, zei ze in de Volkskrant. “De humor zit hem niet in de racistische grap, maar in de situatie: in het ongemak van onbedoeld racistisch zijn. Het is toch niet: ‘Whoehaha, die zwarte man, dat is vast de schoonmaker! Proest.’ Nee, die Ank maakt een domme fout, en de mensen om haar heen denken: dat wijf is knettergek. Zo’n pijnlijke situatie is herkenbaar, en dát maakt het grappig.”

Wie is het slachtoffer?
De twee kampen hebben een verschillende opvatting over wie het slachtoffer is. De zwarte man is het slachtoffer van de opmerking van juf Ank, maar het slachtoffer van de grap is juf Ank zelf. Zij is degene die een gênante blunder begaat. Iedereen om haar heen heeft dat door, de kijker heeft dat door (als het goed is), alleen zijzelf niet. Juf Anks sociale onhandigheid staat te kijk en wij herkennen daarin gemakkelijk het menselijke.

Bron: Uit een artikel van Tim Fransen in het dagblad Trouw