‘Slimme fiets’ moet valpartij voorkomen

In een poging het aantal fietsongevallen tegen te gaan, hebben onderzoekers van de TU Delft een fiets ontwikkeld die niet kan omvallen. Hoe werkt dat?

In 2018 kwam een recordaantal fietsers om het leven bij een verkeersongeval. Een nog groter aantal liep bij een ongeval (ernstig) letsel op. Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) waren veel van deze ongevallen eenzijdig en ontstonden ze omdat de fietser de controle over het stuur verloor. Met name ouderen zijn hiervan vaak slachtoffer.

Tijd voor verandering
De ‘slimme fiets’ is ontstaan uit een samenwerking tussen de TU Delft en Gazelle, en is uitgerust met een stuurondersteuning, de zogenaamde ‘steer-assist’. Een motortje in de stuurkolom stuurt bij op het moment dat de fietser dreigt om te vallen. “Met dit systeem kunnen boven een snelheid van 4 km/h de fiets en rijder stabiel worden gehouden,” aldus dr.ir. Arend Schwab van de TU Delft.

Het steer-assist systeem is het resultaat van 15 jaar onderzoek naar de stabiliteit van fietsen, waarbij onder andere een wiskundig model werd ontwikkeld en getest dat kan aantonen of en bij welke snelheden een fietsontwerp stabiel is.

Prototype en testfase
Het prototype van de fiets is een gezamenlijk ontwerp van Gazelle en de TU Delft. Het steer-assist systeem in de stuurkolom bezit een sensor die meet hoe snel de fiets omvalt, een motortje dat de stuurkolom kan bijsturen en een processor om het motortje aan te sturen.

Toch moet er nog veel gebeuren voor fietsen daadwerkelijk met dit systeem worden uitgerust: het prototype wordt de komende tijd gebruikt om te testen hoe gebruikers de steer-assist ervaren en om te kijken welke vorm van ondersteuning het beste werkt. Wel zijn de eerste testresultaten positief: fietsers hebben veel minder moeite om de fiets stabiel te houden.

Onderzoeker Schwab verklaart: “We willen bijvoorbeeld verder onderzoeken wat de fietser prettig vindt en wanneer er welke ondersteuning gegeven moet worden. Ook wordt uiteraard veel aandacht besteed aan de veiligheid van het systeem.”

Kwetsbare groepen
Kees Bakker van de Fietsersbond noemt de ontwikkeling van het systeem ‘een goede zaak’: “We zien steeds vaker dat ouderen ongelukken krijgen op de fiets. De e-bike zorgt ervoor dat zij langer blijven fietsen, maar deze groep is kwetsbaar op de fiets.”

Naast de steer-assist zijn er meer innovaties die het fietsen veiliger moeten maken. Zo zijn er ook al fietsen met hydraulische zadels, die automatisch zakken bij het afstappen. Volgens Bakker gaat dit soort snufjes “de standaard worden op fietsen voor ouderen.”

Bron: Artikel op website Fietsen123