Heeft 'het dorp dat dapper weerstand bood' (Asterix) ooit bestaan?

Al vanaf het begin ben ik een enthousiaste liefhebber van de stripreeks Asterix. Wie kan niet genieten van die kleine slimmerik Asterix, trouw vergezeld van de forse goedzak Obelix en het kleine hondje Idéfix?

Het speelt zich allemaal af ten tijde van het leven van Julius Caesar, na de verovering van Gallië in 52 voor Christus. Plaats van handeling: een onoverwinnelijk Gallisch dorpje in Bretagne in Frankrijk.

Aardappelen schillen
Het verhaal bevat tal van verwijzingen, handelingen en plaatsen, die historisch betwistbaar zijn. Maar ze maken het verhaal wel smeuïg. In meerdere strips is bijvoorbeeld Asterix aardappelen aan het schillen, terwijl die pas na de ontdekking van Amerika in 1492 in Europa bekend werden.

Latijnse spreuken
Om de verhalen een extra historisch sausje te geven worden er regelmatige Latijnse citaten gebruikt.  Een hele reeks komen meer dan eens terug, zoals bijvoorbeeld 'Quo vadis?', 'Veni vidi vici' en 'Alea jacta est'. De leveranciers van deze citaten zijn zeer verschillend. Julius Caesar levert er heel wat, maar ook de Romeinse dichters Horatius en Vergilius. Er zijn citaten uit de Bijbel en van de Franse filosoof René Descartes. De piratenkapitein in Asterix en de intrigant roept daarom op een gegeven moment: "Je werkt op m'n zenuwen met die Latijnse teksten van je!"

Bij Toutatis!
Dit typisch gallische stopwoordje is in de meeste avonturen van Asterix wel terug te vinden. Toutatis is een Keltische godheid. De vele andere volken die Asterix en Obelix in hun avonturen bezoeken gebruiken hun eigen oppergod als stopwoord. De Romeinen gebruiken bijvoorbeeld ‘Bij Jupiter’.

En het dorp dat dapper weerstand bood?
De naam van het dorp van Asterix en Obelix, waar elk verhaal eindigt met een groots feestmaal, wordt in de strips nergens genoemd. Wel is duidelijk dat het in Armorica (Bretagne) ligt. Hoewel dit dorp uiteraard verzonnen is door de schrijvers van de stripreeks, zou het best wel eens op een Bretons dorpje gebaseerd kunnen zijn. Uderzo, de striptekenaar, die op 24 maart j.l. op 92-jarige leeftijd aan een hartaanval overleed, bracht namelijk een groot deel van zijn jeugd door in Bretagne. Volgens sommigen zou het gebaseerd zijn op het dorp Erguy. Dit dorp zou gelijkenissen tonen met het dorpje in de albums en Uderzo zegt het dorpje goed gekend te hebben. Maar er zijn meer dorpen die zeggen het dorp van Asterix te zijn, meestal in een poging om toeristen te lokken. Het Engelse blad ‘The Independent’ schreef op 1 april 1993 een artikel over archeologen in Bretagne die de fundamenten van het dorp van Asterix hadden blootgelegd. Dit was een mooie een 1 aprilgrap!
In de Romeinse geschiedenis wordt gezwegen over een kleine nederzetting in Gallië dat moedig weerstand bleef bieden aan de overweldigers. Er is dus geen enkel historisch bewijs dat het dorp ooit bestaan zou hebben. Maar helemaal zeker, weten we het natuurlijk nooit, bij Toutatis!

Lees meer
* 'Bij Toutatis!' Historische verwijzingen in de stripreeks Asterix, Artikel van Paul Riezebos in ISGeschiedenis
* Latijnse citaten in de strips van Asterix