De geheime charme van de middelmaat

Onder de titel 'De toeschouwers juichten, de turnster dacht aan zelfmoord' schreef Stevo Akkerman gisteren in Trouw een column over de kwalijke kanten van topsport. 

We citeren hier het laatste deel van zijn beschouwing met als ondertitel 'De geheime charme van de middelmaat'. 

Jeugdelftal
Voor jonge topsporters staat er vaak zoveel op het spel (“Ik wist dat de hel zou losbreken als ik zou zeggen dat ik wilde stoppen”, zei Van de Leur), dat alles ondergeschikt wordt gemaakt aan het winnen. Denk aan de manier waarop tennisvader Petr Krajicek zijn kinderen Richard en Michaëlla drilde, met de zweep. En met de boodschap dat alleen winnaars respect verdienen. “Omdat hij zo gemotiveerd was, en de eisen zo hoog waren, heb ik er nooit echt van genoten”, vertelde Michaëlla later. Een paar jaar geleden had ik een ­interview met psycholoog Steven Pont, een sportliefhebber. In de ­methode-Krajicek zag hij niets, die levert meer verstoorde ouder-kind­relaties op dan sportieve successen, en dan nog: wat is sportief succes? Zelf was Pont een tijdje trainer van het jeugdelftal van zijn zonen, en voor hem stond het plezier in het spel en een gezonde teamcultuur voorop. Iedereen kreeg evenveel speeltijd, wie beter kon voetballen kreeg geen voorrang, ook al zou dat vast wat doelpunten schelen.

Top?
Wat er in dat jeugdelftal gebeurde, zou je ‘de geheime charme van de middelmaat’ kunnen noemen, naar de titel van een stuk van filosoof Ger Groot in het blad Wapenveld. Groot hekelt de opmars van het voorzetsel ‘top’, niet alleen in de sport, maar overal: topwetenschappers, top­bestuurders, topadvocaten, top­criminelen. Om aan de gekte van de ‘eindeloze (zelf)overtreffing’ te ontsnappen, moeten we weer leren ons te verheugen over ‘middelmatige successen’, aldus Groot. Hij pleit zelfs voor ‘middelmatig geluk’, omdat geluk iets is dat je juist niet door hard trainen kunt bereiken.

Een topidee, als je het mij vraagt.

Lees de gehele column