Enthousiast over Sudoku?

Laat ik maar direct met de deur in huis vallen: ik hou niet van Sudoku. En behoor daarmee tot een minderheid. Want de sudoku is nu de populairste puzzel ter wereld.

Persoonlijk ben ik meer van het kruiswoordpuzzel. Toen in 2004 de Sudoku doorbrak, het Britse dagblad The Times dagelijks een sudoku ging publiceren en vele kranten volgden, heb ik het wel geprobeerd, maar haakte toch al snel af. Iets te zinloos. 

Uitvinder
Maki Kaji (zie foto) is de uitvinder van de Sudoku. Hij overleed op 10 augustus j.l. op 69-jarige leeftijd. Hij vond, aldus de Volkskant, dat ‘een goede puzzel je hoofd leeg maakt en de dagelijkse problemen even doet vergeten.’
Roken, drinken, gokken op paardenraces én puzzelen waren de hobby's van Kaji. De eerste drie kostten de Japanner vooral veel geld, terwijl de laatste hem genoeg opleverde om de andere te bekostigen. Met zijn uitgeverij van puzzelboeken Nikoli Co maakte Kaji de sudoku wereldwijd populair, waardoor hij zelf bekend werd als de ‘godfather’ van het cijferraadsel.

Uitgeverij
In 1980 begon hij met twee vrienden deze uitgeverij die hij vernoemde naar het Ierse paard Nikoli, dat even daarvoor de Irish 2.000 Guineas race had gewonnen en hem daarmee een mooi bedrag had opgeleverd. Het bedrijf begon met de uitgave van verschillende puzzelbladen en boeken.
Het bedrijf publiceerde de eerste sudoku’s in 1984, nadat Kaji de cijferpuzzel onder de naam Number Places was tegengekomen in het Amerikaanse puzzeltijdschrift Dell Pencil Puzzles and Word Games. Hij noemde de puzzel sudoku – een samenvoeging van het Japanse suuji wa dokushin ni kagiru, getallen blijven alleen – en maakte het concept aantrekkelijker en makkelijker met behulp van zijn lezers.

WK
In 2005 werd het eerste heuse wereldkampioenschap in het spelletje georganiseerd in het stadje Lucca in Italië, waarbij een deelnemer uit Tsjechië uiteindelijk de titel binnen wist te slepen. In 2014 werd het toernooi voor het eerst door een Japanner gewonnen, die zijn titel het jaar erop prolongeerde. Ook in het Nederland werd het spelletje razend populair en in 2005 mocht een voormalig damster uit Heerhugowaard zich officieel de eerste Nederlandse kampioen noemen.

Royalty's
Het succes betekende niet dat het grote geld vervolgens bij Kaji binnen kwam stromen. Kaji had nooit verwacht dat zijn sudoku een groot succes zou worden en vergat de rechten van zijn puzzel vast te leggen. Daarom kon hij met zijn bedrijf fluiten naar royalty’s voor het wereldwijde gebruik, waarvan de omzet in 2007 op het hoogtepunt van de rage werd geschat op circa 250 miljoen dollar. Met zijn eigen bedrijf draaide hij in die periode ‘slechts’ een omzet van 4 miljoen dollar. Maar dat gaf hem helemaal niks, zei hij toen tegen The New York Times. ‘We doen het voor het liefde voor het spel, niet voor het geld.’

Meer lezen:
* Maki Kaji, de man die van de sudoku over de hele wereld een rage maakte