Plan Biesheuvel zeer actueel voor komende regering!

Ik ben een fervent verslinder van politieke (auto-)biografieën. Ze geven je vaak een heel andere en zeer verrassende kijk op historische politieke gebeurtenissen en personen. Ik heb inmiddels de - vaak dikke - boeken verslonden over het leven van - in willekeurige volgorde - Joop den Uyl, Bernard Bot, Jan Terlouw, Wim Meijer, Ruud Lubbers, Maarten van Traa, Sharon Gesthuizen, Herman Wijffels, Femke Halsema, Max van der Stoel, Abraham Kuyper, Huub Oosterhuis en Hans Wiegel. 

    

Pleidooien van Arie Hordijk (CNV), Jan Tinbergen (PvdA) en Cor Kleisterlee (CDA) bij een Stille Wacht op het Binnenhof voor handhaving van de 1,5% van het NNI voor ontwikkelingssamenwerking (1987). Ruim 140 organisaties steunden de oproep. 

Recent kwam daar de biografie over Barend Biesheuvel ('Mooie Barend') bij. Ik had er eerlijk gezegd niet zo'n zin in, want Barend sprak mij iets minder aan. Maar een vriend drong aan en gaf het mij ter lezing te leen. Hij had volstrekt gelijk: een prachtig boek van Wilfred Scholten, dat ik met spanning gelezen heb. En ik leerde er uit, dat de ARP en met name Barend Biesheuvel aan de wieg heeft gestaan van de langdurige aandacht voor hulp aan de arme landen bij de samenstelling van de jaarlijkse regeringsbegrotingen.  

Ongehoord voorstel
Het is verleidelijk om hier uit deze mooie biografie uitvoerig te citeren, maar ik doe het toch, zij het zeer beknopt  De cruciale toespraak van Biesheuvel werd op het AR-convent in Amsterdam op 12 november 1960 gehouden en had als titel 'Wereld in wording en nood'. Aanleiding was een reis, die hij als CBTB-voorzitter door India had gemaakt. Het maakte een diepe indruk op hem en had grote impact. 'Het bedrijven van christelijke politiek houdt niet op bij onze landsgrenzen.' (..) 'Daarom stel ik om mijn gehoor niet al te zeer te laten schrikken het maar vragenderwijs. Zouden wij niet eens dienen te overwegen een afzonderlijke belasting in de voeren waarvan de opbrengst wordt bestemd om de nood in de achtergebleven gebieden te helpen lenigen?' 
Het was een ongehoord voorstel in die tijd, toen in de politiek belastingverlaging een populair onderwerp was. 

Plan Biesheuvel
Als uitwerking van zijn toespraak kwam hij met het 'Plan Biesheuvel'. De Nederlandse ontwikkelingshulp zou 1 procent van het nationale inkomen moeten bedragen, eventueel te betalen uit een speciale belasting. 'Veel bijval kreeg hij vanuit het CNV en de ARJOS', zo vermeldt de biografie. 

Actueel
Inmiddels is deze oproep van Biesheuvel weer hoogst actueel. In de Nederlandse politieke geschiedenis na Biesheuvel was lang het percentage van het Netto Nationaal Inkomen (NNI) en/of het BNP (Bruto Nationale Product) bestemd voor de armere landen in de wereld, een belangrijk politiek onderwerp. Maar hoewel ons land de laatste jaren steeds rijker werd hebben de laatste achtereenvolgende regeringen (van VVD, PvdA, CDA, D66 en ChristenUnie) dit percentage toch steeds verlaagd. 'Zo rijk zijn en daarvan steeds minder willen delen is een schandvlek op onze beschaving. Maar het lijkt niemand wat te kunnen schelen – zelfs de linkse oppositie roert zich niet', schreef KlaasJan Baas in september 2019 al en we citeerden hem daarom in deze rubriek Leuk en Informatief. Inderdaad, niet leuk, maar wel informatief!

Vurig te hopen
Het is vurig te hopen, dat bij de vorming van de komende nieuwe regering het budget voor ontwikkelingssamenwerking weer de aandacht krijgt, die het verdient, en wordt verhoogd. 'Wij in het Westen hebben het in meerderheid goed; onze broeder in de ontwikkelingslanden lijdt gebrek; wij mogen daar geen genoegen mee nemen, om Christus wil niet', aldus Barend Biesheuvel in 1960.