Translate

vrijdag 29 april 2016

Unieke woorden in de Oldebroeker streektaal

Gisteren kreeg ik per post het spiksplinternieuwe Woordenboek in de Oldebroeker streektaal toegezonden. Alle leden van de Oudheidkundige Vereniging 'De Broeklanden' krijgen het gratis, vandaar. Een rijk bezit, zeker als je - zoals ik - in Oldebroek geboren bent en het 'Oldebroeks' je eerste taal is. Pas daarna heb ik op de Lagere School (heet tegenwoordig basisschool!) het ABN geleerd.



Twee
Wat weer opvalt is, dat ook deze taal veel eigen woorden kent, die in het ABN niet voorkomen. Al bladerend kom ik steeds meer van die woorden tegen. Twee ervan heb ik al aan mijn kleinkinderen geleerd:
- talter: schommel ('mien opa had de touwn van de talter op ehangn an de balkn op de dele, zo kondn wie mooi dreuge taltern')
- sniestern: plassen ('veu da'k naor de karke gao, mu'k eerst altied efn sniestern')

Veel meer
Maar er zijn er veel meer. Zo maar een willekeurige greep uit het geweldig interessante boek:
- meizuuntien: madeliefje ('wat kan een meizuuntien toch mooi bleuin in 't veurjaor')
- kroanewaakn: wakker liggen ('ik heb haos de hele nach liggn kraonewaakn)
- grienderig: koud weer ('blief mar in huus, 't is zo grienderig')
- grienebieter: brombeer ('Jannes is nooit vriendelijk, 't is een grienebieter')
- nakend wiefien: primula ('een nakend wiefien is een vrogbleuend veurjaorsbluumpien')
- netalore: kortaangebonden persoon ('mijn breur Gait is soms zo'n netelore')
- noefeln: onduidelijk spreken ('kon de doemeneer niet bes verstaan, hij noefeln zo')

Uitdrukkingen
Het boek bevat ook speciale uitdrukkingen en zegswijzen. Ook weer een kleine greep:
- 'Weet je wat jammer is? As de koo in 't waoter poept, dan is de mas weg en 't waoter is bedörvn'
- 'Ie mutn neet zien hoeveule o'j wel op kunt, maar met hoe weinig o'j wel too kunt'
- 'Oons leevn is een winterpad, het is te dreuge of te nat'
- 'Krimpende wind en uutgaende vrouwn bint niet te vettrouwn'
- 'Een slakke en een haoze heb gelieke niej-jaor'.

Link
* Oudheidkundige Vereniging De Broeklanden

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Geef uw reactie! Alle reacties worden na een beoordeling geplaatst. Anonieme berichten worden niet geplaatst. .