Translate

zondag 28 juni 2020

Last van vliegen, muggen of wespen?

Last van vliegen, muggen, of wespen in uw huis? Met raamhorren en een hordeur komt er geen insect uw woning binnen. Maar waar komt deze uitvinding eigenlijk vandaan?

Amerikaanse advertenie voor een raamhor uit 1913

Jasper Buiting van IsGeschiedenis onthult het mysterie. We citeren. 

Keukenzeven
De oplossing voor dit probleem werd gevonden in 1861 door het Amerikaanse bedrijf Gilberr, Bennett and Company. Dit bedrijf produceerde namelijk keukenzeven, die ze vooral in het Zuiden van de Verenigde Staten verkochten. Door de Amerikaanse Burgeroorlog (1861-1865), waren ze nu echter van hun belangrijkste afzetmarkt afgesneden, waardoor ze met een enorme onverkochte voorraad bleven zitten. Een medewerker bedacht toen dat ze het gaas van hun zeven ook zouden kunnen gebruiken om insecten tegen te houden. Hij verfde dit gaas grijs zodat het niet zou roesten, en spijkerde het voor een raam. Hiermee was de uitvinding van de hor een feit.

Hor blijkt schot in de roos
Deze uitvinding bleek een schot in de roos. In grote delen van de Verenigde Staten vormden muggen namelijk een ware plaag. Met name in de zuidelijke staten verspreidden deze insecten bovendien de ziekte malaria, die jaarlijks duizenden slachtoffers maakte. Dankzij de hor, konden Amerikanen zich nu beter beschermen tegen deze ziekte. Zodra de Burgeroorlog voorbij was, schoten er overal in het land horfabrikanten als paddenstoelen uit de grond. De eerste exemplaren bestonden uit weinig meer dan stoffen of metalen stukken gaas, die huiseigenaren zelf aan hun raamkozijn moesten spijkeren. Later verschenen er ook een kant-en-klare raamhorren en hordeuren, die het gebruiksgemak enorm vergrootten.

Over de rest van de wereld verspreid
Dankzij nieuwe medicijnen en verbeterde hygiëne, waren ziektes als malaria rond de jaren ‘50 grotendeels verdwenen in de Verenigde Staten. Ondanks dit bleven raamhorren en hordeuren onverminderd populair. Ook zonder medische noodzaak vonden veel mensen het immers aangenaam om insecten buiten de deur te houden. Via de Verenigde Staten, vond de hor in de twintigste eeuw ook zijn weg naar Europa en de rest van de wereld. 

Lees het gehele artikel

zaterdag 27 juni 2020

De waarde van de herinnering


Tweet van Mark Traa: 'Ik ben niet zo van de spreuken maar deze (van Johann Paul Friedrich Richter, een Duits schrijver) vind ik wel mooi.'

donderdag 25 juni 2020

Topsporters leven korter

Dat topsport niet per definitie gezond is, weten we. Nieuw Duits onderzoek toont aan dat olympiagangers een kortere levensverwachting hebben dan ‘gewone’ burgers. En wie goud wint, loopt een nog groter risico op vroegtijdig overlijden dan de niet-winnaars.


De Duitse onderzoeker Lutz Thieme, voormalig topzwemmer, onderzocht de sterftecijfers onder alle 6.066 olympiërs die voor het land uitkwamen op de Zomer- en Winterspelen tussen 1956 en 2016. De uitkomsten, waarover het blad Der Spiegel schrijft, zijn opvallend.

Lees het gehele artikel
* Topsport gezond? Olympiërs leven korter

woensdag 24 juni 2020

Website met veel informatie over namen

De website Forebears verzamelt gegevens over namen. Bent u dus benieuwd  hoe goed uw naam en familienaam het doen in de wereld? Dan is Forebears een vermakelijke én informatieve website. 




Op basis van genealogische bronnen, zoals geboorteaktes, volkstellingen en begrafenisregisters, verzamelt de site zoveel mogelijk data over namen en maakt die inzichtelijk met kaartjes en statistieken.

Zoekmachine
Forebears is dus eigenlijk een zoekmachine voor zowel voor- als achternamen. Je kan er van zowat elke naam te weten komen in welke landen die het meest voorkomt, hoeveel mensen per land die naam dragen, hoe populair de naam is en vaak ook wat de naam betekent.
Let wel, de databank waarop de zoekmachine zich baseert, dateert van 2014. Geheel actueel is die dus niet, helemaal accuraat natuurlijk evenmin. Maar het gaat om het idee.

Meest voorkomende voornamen
Interessant is bv. om te zien wat de meest gebruikte voornamen ter wereld zijn. Hier volgt de lijst:

1 Maria            66,032,598
2 Mohammed 44,256,700
3 Jose                29,067,877
4 Mohamed 23,988,435
5 Muhammad 19,938,439
6 Wei                 19,922,873
7 Yan                 17,437,034
8 Ahmed            17,314,042
9 Mohammad    16,509,341
10 Li              15,581,687

Familieconnecties
Tot slot biedt Forebears ook links naar oorlogsverslagen, begrafenisregisters en tellingen, die wellicht zelfs handvatten kunnen bieden om oude familieconnecties op te snorren. Kortom, een leuke site voor een regenachtige, koude winterdag!

Bekijk
* Forebears

dinsdag 23 juni 2020

‘Ze zijn slachtoffer van dit, van dat, ik kan niet tegen dat gejank’

Er wordt vandaag de dag veel gediscussieerd over racisme in Nederland. De dood van George Floyd in de Verenigde Staten zorgde voor diverse Black Lives Matter-demonstraties, terwijl de uitspraken van rapper Akwasi en analist Johan Derksen over onder meer Zwarte Piet ook voor veel ophef zorgden. Henk Fraser pleit in het huidige racismedebat voor meer nuance.



"Weet je wat het is? Discriminatie mag niet. Ik denk dat ieder normaal denkend mens zo redeneert. Alleen: je kunt ook te ver doorslaan", zegt de trainer van Sparta Rotterdam in gesprek met het Algemeen Dagblad. Fraser ziet mensen op televisie verschijnen die zich werkelijk 'overal' gekwetst over voelen. "Ze zijn slachtoffer van dit, van dat, van zus en zo. Ik kan niet tegen dat gejank."

Extremelingen
"Tegen die extremelingen aan de andere kant van het racismedebat evenmin, trouwens. Juist ook omdat het averechts werkt, dat gebrek aan nuance. In plaats van begrip, kweken ze ergernis. Die kleine groep idioten verpest het voor de rest", aldus Fraser, die aangeeft dat ook hij racisme heeft meegemaakt. Zo werd hij als tiener voor een nachttent geweigerd door een portier, terwijl zijn witte rijgenoot wel binnenkwam.

95% is geen racist
"Maar denk je dat ik mijn trots op zo'n moment liet krenken door zulke zielige types? Je moet je nooit als slachtoffer willen gedragen. Ik probeerde altijd boven domheid te staan. (...) Wat voor mij wel vaststaat, is dat zo'n portier niet symbool staat voor Nederland: 95 procent van de mensen is geen racist", stelt Fraser, die het racismeprobleem allerminst wil bagatelliseren.

Alle vormen van discriminatie
De oefenmeester geeft aan dat van de 91 Engelse profclubs er slechts 6 een manager met een kleurtje hebben. "En in de Eredivisie geldt dit, meen ik, alleen voor de trainer van Sparta. Dat zijn keiharde feiten. Er is dus heus nog genoeg werk aan de winkel. Alleen: als we een einde willen maken aan discriminatie, moet er een einde komen aan álle vormen van discriminatie."
"Neem het niet alleen op voor de groep die jij vertegenwoordigt. Nee, doe dat voor iedereen die er onder te lijden heeft. Dán kom je tot een oplossing", aldus de coach, die hoopt dat men met elkaar tot een samenleving komt waarin de tenen iets minder lang worden, 'schreeuwlelijkerds minder ruimte krijgen in de televisie-talkshows, en iedereen elkaar gewoon waardeert en respecteert'. "Dan kunnen we straks tenminste zeggen dat deze rotperiode toch iets moois heeft opgeleverd."

Bron: Voetbalzone

Bekijk en beluister ook

maandag 22 juni 2020

Bent u een hemaseksueel?

Nynke de Jong is een begenadigd columniste van het AD. Vorige week schreef ze een column onder de titel 'Hemasueel'. 




Ik las het eerst als hemaseksueel. En vond dat een mooie vondst. Maar ontdekte toen, dat ze zichzelf een Hemasueel vindt. Ook een goede vondst. We citeren het begin van de de column.

Altijd al
"Ik ben een Hemasueel. Altijd al geweest. Als tiener was het dé plek om een nieuwe agenda te scoren, en van die stapeltorentjes met lipgloss of oogschaduw, waardoor heel vrouwelijk puberend Friesland met blauwe glitteroogleden rondliep. Ik kocht er meters kaftpapier, schriften, pennen en wat ik verder nog mee kon slepen in mijn veel te zware boekentas. Onderbroeken en strings. Mijn eerste BH was er natuurlijk eentje van de Hema, want waar moest je die anders in Sneek kopen? Een vangnet voor twee van die erwten, maar toch een BH aan.

Twintig jaar later is mijn liefde nog altijd niet bekoeld."

Lees de gehele column
* Investeerders komen en gaan, maar in de Hema blijft half Nederland zijn onderbroeken kopen

zondag 21 juni 2020

Hun gaan verhuizen

Een kapper zit met een vriend op een terras. Er komt een echtpaar voorbijgelopen. De kapper zegt: "Hun gaan verhuizen." 
De vriend: "Zij"
De kapper: "Nee, hun gaan verhuizen"
De vriend (heel pertinent): "Zij"
De kapper (verbaasd): "O, en hij dan?" 


Tweet van taalkundige Wim Daniëls

vrijdag 19 juni 2020

Vera Lynn: We'll Meet Again

De Britse zangeres Vera Lynn is op 103-jarige leeftijd overleden. De zangeres en actrice is vooral bekend van de hit We’ll Meet Again, waarvan haar vertolking enorm populair was tijdens de Tweede Wereldoorlog.


Vera Lynn zingt in 1941 in een munitiefabriek in Engeland
In 1939 nam ze We’ll meet again op, een liedje doordrenkt van melancholie. Het werd voor miljoenen Britse en Amerikaanse soldaten die in Europa, Afrika en Azië vochten het lijflied dat hen terug voerde naar huis, dikwijls duizenden kilometers ver weg. En naar hun geliefden van wie ze soms jaren waren gescheiden.

Tekst
We’ll meet again, don’t know where, don’t know when, but I’ll know we’ll meet some sunny day…

Corona-lied
In het voorjaar van 2020 verbeterde ze op 103-jarige leeftijd haar eigen record van oudste nog in leven zijnde artiest met een notering in de Britse hitlijst, toen Koningin Elizabeth de woorden ‘we’ll meet again’ gebruikte in een speech tijdens de lockdown als gevolg van de coronacrisis en het nummer daarna weer veel gedraaid werd.

Land of hope and glory
Willem Duys wist in 1962 Vera Lynn na veel aandrang zo ver te krijgen om op het Grand Gala du Disque samen met de Maastrichter Staar het lied Land of hope and glory te zingen. Het werd ook een groot succes in Nederland en over de gehele wereld.

Beluister
* Vera Lynn - We'll Meet Again
* Vera Lynn - Land of Hope and Glory
* NOS journaal herdenking overlijden Vera Lynn

donderdag 18 juni 2020

Waarom hamsterden mensen WC-papier?

U herinnert zich het vast nog wel: die horden hamsteraars in de begindagen van de lockdown, die hun voorraadkasten vol stopten met pakken wc-papier. Waarom toch was en is de vraag. 


De wetenschappers van het Duitse Max Planck Institut hebben een poging gewaagd het fenomeen te verklaren en het dagblad Trouw publiceert de resultaten. We citeren.

Persoonlijkheidsstructuur
Via sociale media vonden zij 1029 volwassen hamsteraars uit 35 landen bereid mee te doen aan een onderzoek. De onderzoekers vroegen de hamsteraars naar hun inkoopgedrag en analyseerden hun persoonlijkheidsstructuur. Mensen die zich van nature snel zorgen maken, bleken bovengemiddeld vertegenwoordigd in de hamstergroep. Een andere goede voorspeller van hamstergedrag is de neiging van mensen om de zaken goed op orde te hebben. Dat zijn de types die houden van een strakke planning, voorzichtig en perfectionistisch zijn.

Ouderen en Amerikanen meer 
Ouderen bleken in de eerste dagen van de lockdown meer behoefte te hebben aan wc-rollen dan jongeren. Ook bleken Amerikanen grotere hoeveelheden wc-rollen in te slaan dan Europese hamsteraars.

Psychologie en situatie
Toch kregen de onderzoekers niet helemaal de vinger achter de reden van het hamstergedrag. De persoonlijkheid van iemand is slechts voor een klein deel de verklaring voor het wc-papiergedrag. Er moeten ook ‘psychologische verklaringen en situationele factoren’ meespelen, stellen de onderzoekers.

Oerinstinct en kopieergedrag
Toen het hamstergedrag zich in maart op het hoogtepunt bevond, probeerden psychologen het gedrag ook al te duiden. De verklaring zochten zij vaak in ons oerinstinct, dat zich bij een groep mensen vertaalde in het motto: zorg voor een goed gevulde voorraadkast, want we moeten allemaal poepen, en dat weten we van elkaar, dat we allemaal moeten poepen. Kopieergedrag speelt ook een rol. Zien hamsteren, doet hamsteren. Helemaal als hamstergedrag ook nog eens de media haalt.

Nog lang geen volledig begrip
En toch “zijn we nog ver verwijderd van een volledig begrip over dit fenomeen”, zegt Theo Toppe, een van de onderzoekers over het grootschalig inslaan van wc-papier.

Bron: Dagblad Trouw

woensdag 17 juni 2020

Zo schrijf je een liefdesbrief

Mark Traa schrijft een verhaal over liefdesbrieven. 


Dit is wellicht de mooiste aanhef ooit, van een vrouw aan haar man op zee. De aanhef dateert uit de 18e eeuw: 
'Zeer waarde en geagte teer beminde lieve man en voor altoos uijtverkooren tweede ziel en schat.'

Aanhef anno 2020
'Hoi'.

Bron: Tweets van Mark Traa

dinsdag 16 juni 2020

Met ons land gaat het nog altijd goed

De zwartkijkers onder ons zullen het niet - en nooit - willen geloven, maar de harde cijfers wijzen het toch duidelijk uit: het gaat met Nederland goed. Daar verandert de corona-crisis op langere termijn niets aan. 




Aldus Peter Hein Mulligen, CBS-hoofdeconoom en winnaar van 'De Slimste Mens' (winterseizoen 2018/19), in zijn nieuwe boek 'Met ons gaat het goed'. In het dagblad Trouw geeft hij een interview. Enkele citaten.

Vooruitgaan
"De geboren Groninger bewijst dat ook boeken vol glasharde feiten en grafieken heel vlot kunnen lezen. Je leert dat Nederlanders er qua inkomen, vermogen en koopkracht constant op vooruit blijven gaan. Dat de onderlinge ongelijkheid op allerlei vlakken eerder af- dan toeneemt. Dat armoede onder gepensioneerden in enkele decennia vrijwel helemaal is verdwenen. Dat elke nieuwe generatie Nederlanders met een niet-westerse achtergrond het qua onderwijs, criminaliteit en werk weer beter doet, waardoor de kloof met autochtoon Nederland steeds kleiner wordt. Ja, helaas, dat mensen met een migratieachtergrond nog altijd minder kansen hebben dan die autochtone landgenoten. Maar dat die verschillen toch op zijn minst harder afnemen dan sommige politici je willen doen geloven.

Nog even doorgaan? De positie van vrouwen blijft verbeteren. Veel milieuproblematiek als die rond zure regen, luchtkwaliteit en fijnstof is in no time afgenomen. En dan zijn we ook nog eens liever voor elkaar dan ooit.

“Gedurende zo’n beetje de gehele geschiedenis van de mensheid was het leven nasty, brutish and short, om met de bekende zeventiende-eeuwse filosoof Thomas Hobbes te spreken. Lelijk, bruut en kort dus, tot in de twintigste eeuw en ook in Nederland. Maar dat is inmiddels voor veruit het grootste gedeelte van de wereldbevolking verleden tijd. Het is wel zonde als dat constant wordt vergeten.”

Misschien was dat onredelijk pessimistische wereldbeeld wel júíst reden om zo hard te vechten voor een betere maatschappij. Vreest u niet dat de samenleving achterover gaat hangen nu ze in uw boek leest dat het in werkelijkheid al best prima gaat?

“Nee, en laat me benadrukken dat dat achterover leunen schadelijk zou zijn. De vooruitgang van de afgelopen decennia hebben we op allerlei gebieden inderdaad zelf gecreëerd, die is niet uit de hemel komen neerdalen. Maar zolang er dingen beter kunnen, en dat is absoluut nog steeds het geval, geloof ik dat mensen dat uit zichzelf zullen nastreven. Dat dingen beter gaan dan je denkt, betekent niet automatisch dat het wel goed is zo.”

Lees het gehele interview
* We blijven er maar op vooruitgaan

maandag 15 juni 2020

De natuur heeft niet het beste met ons voor

Nee, klimaat­verandering en het coronavirus zijn níet de wraak van Moeder Aarde. Theoloog Alan Levinovitz heeft niks met de religie van natuurverering. 


In een prachtig interview in Trouw geeft hij zijn visie. Een paar stukjes eruit om te proeven.

Wat betekent dat woord, ‘natuurlijk’?
“We bedoelen iets wat niet is veroorzaakt door de mens en wat is ontsnapt aan de moderniteit, het tegendeel van technologisch of kunstmatig. Het verraadt een hunkering naar vroeger. We zeggen ermee dat iets goed is en kunnen er zo elke opvatting mee verdedigen. Vegetariërs zeggen dat mensen van nature planteneters zijn, vleeseters juist dat vlees eten natuurlijk is.

“Uit die willekeur blijkt al dat we een theologische visie aanhangen. Volgens gelovigen heeft God ooit een aantal regels bepaald: over hoe we ons moeten gedragen, over wat we wel en niet moeten eten, noem maar op. Die regels veranderen niet, want ze zijn goddelijk. Het is alsof de natuur ze zo aan ons heeft opgelegd. Maar de natuur is niet statisch. De natuur is een proces, dus steeds onderhevig aan verandering. Je wordt daardoor gedwongen een vrij arbitrair moment in de geschiedenis te nemen, alsof dát het punt is om naartoe te leven, alsof er tóen een Hof van Eden bestond.”

Met zoveel comfort om ons heen idealiseren we de natuur?
(...)
“Ook ík geef om de natuur en wil haar graag behouden. Maar ik heb bedenkingen bij de onsamenhangende argumenten. Hun wens tot natuurherstel is exemplarisch. Tot wanneer ga je terug? Milieuactivisten kiezen als ijkpunt altijd een moment waarop de mens zijn intrede al had gedaan. Maar kijk je naar al die miljarden jaren geschiedenis, dan vraag je je serieus af: wat is in hemelsnaam het plan van Moeder Aarde? Was de uitsterving van de dinosaurus onderdeel van het plan? Waarom zou de uitsterving van de menselijke soort niet onderdeel van het plan zijn? Gaat het tegen de natuur in om onszelf in stand te willen houden?”

Heeft de natuur dan niet het beste met ons voor?
“Welnee, dat is een absurde gedachte. De natuur houdt niet van ons, ze heeft ons altijd laten lijden. Denk aan ziekten en honger. Wie zegt dat een overstroming, een orkaan of de opwarming van de aarde een straf is voor onze technologische hoogmoed waarmee we de natuur in de war schoppen, weet niet werkelijk wat de natuur is en hoe ze werkt.

“Het slaat nergens op om te beweren dat de natuur ons straft, net zo min als de natuur ons met een betere gezondheid en een stijgende levensverwachting beloont voor de wijze waarop we de natuur hebben bedwongen. Het is fundamenteel verkeerd om een wil of een plan aan de natuur toe te schrijven, want zulke verklaringen leiden er uiteindelijk toe dat we mensen gaan zien als een plaag of virus, en dat de natuur heelt als wij ons zouden terugtrekken.”

Lees het gehele interview
* Theoloog Alan Levinovitz: ‘De natuur houdt niet van ons’

zondag 14 juni 2020

Een zeer actueel lied van André van Duin

André van Duin schreef jaren geleden een lied, dat anno 2020 hoogst actueel is.



Het lied begint als volgt: 'Dames en heren, als er in het nu volgende liedje iets voorkomt waar u het niet mee eens bent, dan staat hier een telefoon waardoor u onmiddellijk kunt reageren'. 

Bekijk en beluister

zaterdag 13 juni 2020

Jet demonstreert tegen racisme 'ín ons mooie dorp'

Kees van Kooten en Wim de Bie zijn onlangs uitgeroepen tot het allerbeste duo uit de Nederlandse televisiegeschiedenis. De verkiezing werd georganiseerd door de VARA-gids.


De jury bestond uit negen tv-kenners, onder wie hoofdredacteur Roy van Vilsteren van de VARA-gids, mediahistoricus Huub Wijfjes en oud-NRC-criticus Hans Beerekamp. De jury beoordeelde een lijst van zestig koppels uit de tv-geschiedenis. Het belangrijkste criterium was de vraag in hoeverre zij elkaar versterkten als zij samen op televisie te zien waren.

Zeven van de negen
Zeven van de negen juryleden zetten Van Kooten & De Bie op de eerste plek. Het Haagse cabaretduo maakte bijna dertig jaar satirische programma’s voor de VPRO, zoals het Simplisties Verbond, Keek op de Week en Krasse Knarren. In 1998 maakten Koot & Bie hun laatste programma samen. In de verkiezing bleven ze de talkshowhosts Frits Barend en Henk van Dorp en cult-tv helden Arjan Ederveen en Tosca Niterink (Theo&Thea, Creatief met kurk) voor. 

Typetjes
Hun programma’s leverden een groot aantal typetjes op, zoals Jakobse & Van Es, de Klisjeemannetjes, de Vieze Man, de leraar Duits en de zusjes Veenendaal.

Racisme
Actueel is de demonstratie van de zusjes Veenendaal tegen racisme 'in ons mooie dorp'.  

Bekijk
* De zusjes Veenendaal demonstreren tegen racisme - Van Kooten en De Bie

vrijdag 12 juni 2020

Een kei van een beeld!

In Amersfoort spelen we het safe. Daar staan keien op sokkels. Die hebben nooit iemand kwaad gedaan en je krijgt ze met geen mogelijkheid weg. 




Vrij naar Tweet van Rien Post

donderdag 11 juni 2020

8 handige tips om minder suiker te eten

We eten dagelijks gemiddeld 110 gram suiker (zo’n 28 suikerklontjes) en dat is 20 gram te veel. Met als gevolg allerlei gezondheidsrisico’s. 


Diëtiste Kim Brouwers van het Diabetes Fonds geeft op de website Gezondheidsnet daarom acht handige tips om minder suiker te consumeren. We citeren.

1. Eet niet totaal suikervrij
Kim Brouwers legt uit: “Ons lichaam heeft suiker nodig om te kunnen functioneren. Suiker is een koolhydraat, dat in je lichaam wordt omgezet in bloedsuiker en zo energie levert aan onze spieren en hersenen. Je hebt het dus nodig om te kunnen bewegen en na te denken. Suiker zit in producten die ons lichaam nodig heeft om gezond te blijven, zoals in melk, groenten, volkorenproducten en fruit. Het probleem is alleen dat we daarnaast vaak veel te veel suiker binnenkrijgen uit allerlei extra’s.” In die extra’s zitten de zogeheten vrije suikers.

Vrije suikers zijn alle toegevoegde suikers plus de suikers die van nature aanwezig zijn in honing, siropen, vruchtensappen en vruchtenconcentraat. Van nature aanwezige suikers in fruit, groente en zuivel vallen niet onder vrije suikers. We krijgen nu gemiddeld 68 gram vrije suikers (17 suikerklontjes) binnen. Voor een gezond dieet haal je volgens de richtlijnen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bij voorkeur niet meer dan 10 procent van je dagelijkse energiebehoefte uit vrije suikers.

Vrouwen doen er goed aan niet meer dan 50 gram per dag binnen te krijgen, mannen 60. Waarom zo weinig? Vrije suikers zijn enkelvoudige koolhydraten, wat betekent dat het lichaam ze snel opneemt. Maar de energie die deze suikers levert, is ook snel weer op, waardoor je een ‘suikerdip’ krijgt. Kort nadat je gegeten hebt, krijg je alweer lekkere trek en voor je het weet eet je te veel. Daardoor word je zo dik van te veel suiker.

2. Herken verstopte suikers
Je drinkt geen cola en geen suiker in je koffie. Snoep heb je afgezworen. Hoe kan het dat je toch te veel vrije suikers binnenkrijgt? Ze zitten vaak verstopt. Fabrikanten voegen allerlei vormen van vrije suikers toe aan bewerkte producten, om ze lekkerder te laten smaken of de houdbaarheid te vergroten. Zo wordt aan bijvoorbeeld kruidenmixen en vleeswaren suiker toegevoegd. Wat ook niet iedereen zich realiseert, is dat vrije suikers van nature veel voorkomen in honing, siropen, vruchtensap en -concentraat.

3. Leer etiketten lezen
Wie minder suiker wil eten, doet er goed aan etiketten te lezen en suiker te herkennen. Kijk ten eerste of er suiker aan het product is toegevoegd. Brouwers: “Ook ingrediënten die eindigen op -ose, -siroop of -stroop zijn een vorm van suiker. Kom je dit vooraan in de ingrediëntenlijst tegen of staan er meerdere vormen van suiker in de lijst, dan kun je ervan uitgaan dat het een suikerrijk product is. Let op, want ook in een ‘suikerarm’ product mag tot 5 gram suiker zitten. Het aantal grammen suiker kun je opzoeken in de voedingswaardentabel op de verpakking. Hier lees je bijvoorbeeld dat in een glas rijstmelk van 100 ml nog 7,1 gram suiker zit, bijna twee suikerklontjes. In een glas van 250 ml drink je dus ruim vier suikerklontjes.

4. Kies voor volkoren
Volkorenproducten zijn altijd gezonder dan de witte variant; ze bevatten meer vezels én minder suiker. In een volkorenboterham zit 0,7 gram suiker; in een snee krentenbrood maar liefst negen gram. Van veel producten zijn inmiddels volkorenvarianten verkrijgbaar, denk aan volkorenbeschuit, -pasta of -couscous. Ook bij het ontbijt kies je liever voor een volkorenproduct zoals havermout. Aan veel kant-en-klare ontbijtgranen is namelijk suiker toegevoegd. Pas ook op met mueslirepen, want ondanks de ‘gezonde’ plaatjes op de verpakking zit daar vaak veel suiker in.

5. Drink geen vruchtensap
Hoewel een glas vers vruchtensap misschien heerlijk gezond voelt, is het dat helaas niet. De gezonde vitaminen en vezels van de vrucht zijn door het persen grotendeels verdwenen. Het sap bestaat voornamelijk uit suikers. Je lekkere verse sap is dus echt een suikerbom. “In een glas appelsap zit zelfs net zoveel suiker als in een glas cola. Eet liever twee stuks fruit, dan krijg je ook de gezonde voedingsstoffen binnen en zit je eerder vol”, aldus Brouwers. Frisdrank is sowieso geen verstandige keuze vanwege de grote hoeveelheid suiker. Wist je dat de kans op diabetes maar liefst 20 procent toeneemt als je dagelijks een blikje frisdrank drinkt? Ook oploskoffie als wienermelange bevat vaak veel suiker.

6. Pas op voor vruchtensmaak
Yoghurt en zuivelproducten met vruchtensmaak bevatten vaak veel toegevoegde suikers. Zo ook vanilleyoghurt. Hier zit maar liefst 12 gram suiker in, terwijl volvette yoghurt maar zo’n 3 gram suiker bevat. Brouwers: “Wil je je ontbijt op smaak brengen, doe er dan wat vers fruit of een snufje kruiden doorheen. Kaneel en speculaaskruiden hebben van nature een zoete smaak.” Ook gedroogd fruit zoals rozijnen of gedroogde abrikozen maken je ontbijt zoeter, maar bevatten relatief veel natuurlijke suiker. Die eet je dus beter met mate. In sommige producten worden zoetstoffen zoals aspartaam of stevia gebruikt voor een zoete smaak. Is dat geen goed alternatief? “Zoetstoffen zijn in principe niet schadelijk, mits je er niet te veel van eet of drinkt. Het is altijd beter jezelf te laten wennen aan een minder zoete smaak.”

7. Laat de honing staan
Dat honing gezonder is voor je lichaam dan gewone suiker is een hardnekkige mythe. Brouwers: “Suikervervangers als dadelstroop of honing bestaan net als gewone suiker uit enkelvoudige koolhydraten. Ze hebben hetzelfde effect op de bloedsuikerspiegel en zijn dus geen beter alternatief. Houd je van zoete thee, gebruik dan liever een plakje gember. Dat geeft ook een zoete smaak en is veel gezonder.”

8. Bind wat vaker je keukenschort voor
Om minder suiker binnen te krijgen, kun je het best zelf koken. Brouwers: “De meeste suikers krijgen we namelijk thuis binnen. Door zo veel mogelijk verse, onbewerkte ingrediënten te gebruiken, verminder je de suikerinname aanzienlijk.” In een kom soep die je zelf maakt, zit vaak veel minder suiker dan in soep uit blik. Maak ook je eigen dressings en sauzen in plaats van de kant-en-klare variant te gebruiken. Een portie ketchup van 100 gram kan namelijk wel vijf suikerklontjes bevatten.

Toch hoef je suiker niet helemaal te mijden, nuanceert Brouwers. “Een gezond voedingspatroon houd je het best vol als je niet te streng bent voor jezelf. Helemaal suikervrij leven hoeft dan ook niet. Beter is het om langzaam steeds minder suiker te eten. Dan krijg je vanzelf minder trek in zoet.”

Risico op overgewicht en diabetes type 2
Als je te veel suiker binnenkrijgt, slaat je lichaam het overschot aan suiker op als vet. Dit vergroot de kans op overgewicht en hierdoor ook op diabetes type 2. Diabetes kan leiden tot ernstige schade aan het hart, de bloedvaten, nieren en zenuwen. Eet je veel suiker, dan kan het zijn dat je te weinig vezels, mineralen en vitaminen binnenkrijgt. Door een onevenwichtige voeding met te veel suiker kun je hoofdpijn krijgen, je moe voelen of zelfs last krijgen van maag- en darmklachten. Verder is suiker natuurlijk slecht voor het gebit.

Bron: Gezondheidsnet

woensdag 10 juni 2020

In 5G-proefgemeente Loppersum geen corona

Loppersum is het Gallië van Nederland. Want deze nuchtere aardbevingsgemeente houdt het coronavirus buiten de deur.  Aldus een artikel in het Dagblad van het Noorden. We citeren. 



Loppersum en Achtkarspelen zijn de enige twee gemeenten in Nederland waar (nog) geen enkele coronapatiënt in het ziekenhuis belandde. En dat terwijl Loppersum nota bene een proeftuin is voor het 5G-netwerk, dat door complotdenkers in verband wordt gebracht met het virus.

Keurig gedragen
Complotdenkers slaan toe: 'Er is een link tussen 5G en corona' (denkt ook een meneer in Hoogeveen)
Er zijn altijd wel zorgen in aardbevingsgemeente Loppersum. Maar corona? Het virus kreeg de afgelopen maanden sowieso al amper voet aan de grond in het Noorden en Loppersum spant wat dat betreft de kroon. De gemeente vormt samen met Achtkarspelen twee witte vlekken op de RIVM-kaart die de in het ziekenhuis opgenomen coronapatiënten bijhoudt.
Hoeveel dat er in Loppersum dus zijn? Nul. Nada. Niente. Terwijl dat in de buurgemeenten Groningen, Het Hogeland, Delfzijl, Appingedam en Midden-Groningen (helaas) wel anders is.
,,Waarom wij nog coronavrij zijn?", herhaalt Geert Jan Reinders van de Lopster fractie Lokaal Belang Eemsdelta de vraag. ,,Poe, wist ik het maar. Een echte verklaring zal er niet zijn. Al gedragen de mensen zich keurig. Dat zal toch meehelpen?"

Proefgemeente 5G netwerk
Saillant detail: Loppersum kreeg als eerste plattelandsgebied ter wereld een proef met het nieuwe 5G-netwerk. Reinders: ,,Onze vorige burgemeester Rodenboog heeft zich daar sterk voor gemaakt."
En dat terwijl complotdenkers er heilig van overtuigd zijn dat er een link is tussen het snelle 5G-internet en corona. Zo werd er bij verschillende zendmasten in Nederland brand gesticht.
Stralingsexperts hebben herhaaldelijk duidelijk gemaakt dat 5G geen risico voor mensen vormt en dat het coronavirus zich ook heeft verspreid in landen waar nog geen 5G in gebruik is, zoals Iran, India en Japan.
'Je zou toch zeggen dat Loppersum hét bewijs is'
,,Ik ben geen deskundige, maar de mensen die in die wereld van 5G zitten, zeggen allemaal: er is geen enkele link met corona. Nou, je zou toch zeggen dat Loppersum daar hét bewijs van is."

Lees meer
* Het volledige artikel in het Dagblad van het Noorden

dinsdag 9 juni 2020

Nostalgie op de fiets: blokken op de trappers, klepperen en andere zaken

Voor de ouderen onder ons: kent u dat nog, het als kind klepperen op de fiets? 




Lekker veel lawaai maken als je rondfietste: dat was pas leuk! Het enige wat je nodig had was een stevig (gekleurd) papiertje en een paar wasknijpers. Bierviltjes of oude speelkaarten werkten trouwens ook. We zien het nu nooit meer. Waarom eigenlijk niet?

13 nostalgische herinneringen
De populaire fietswebsite Fietsen123 publiceert in een mooi artikel 13 van deze herinneringen aan vroegere tijden op de fiets. Bv. over blokken op de trappers (zie foto hieronder), de platte fietssleutel, de schooltas onder de snelbinders, het versieren van de fiets, fietsen op het ijs, zelf de lekke band plakken, het regenkapje, de rieten fietsstoel, de melkboer op de fiets, luilak vieren met de fiets in de lantaarnpaal en de fietssirene.



Lees en bekijk de foto's 
* Blokken op de trappers en bierviltjes tussen de spaken: 13x nostalgie op de fiets

maandag 8 juni 2020

Rare Tijden met de maandagmorgen meeting

Het zijn rare corona-tijden met nog steeds veel thuiswerken. Maar gelukkig is er nu de mogelijkheid voor videomeetings. 



In de zesdelige kantoorsatire Rare Tijden probeert een bedrijf op die manier het hoofd boven water te houden. 

In het gareel
Manager Ton (Ferdi Stofmeel) komt er wel achter dat leidinggeven op afstand helemaal niet zo eenvoudig is als het lijkt. Tijdens de maandagmorgen meeting is de discipline ver te zoeken.​ ​Ton legt het team (aflevering 1) daarom het Thuiswerkprotocol nog maar eens voor. Lukt het hem om zijn opstandige team weer in het gareel te krijgen? Dat opstandige team bestaat uit zuurpruim Liesbeth (Tina de Bruin), starre Bart (Bas Hoeflaak), jonge Jill (Nora El Koussour, Mocro maffia) en intimiderende Claire (Loes Schnepper). 

Zesdelig
De zesdelige serie is in opdracht van KPN gemaakt. Rare tijden is vanaf donderdag 28 mei wekelijks te zien op kpn.com/raretijden. Er zijn nu twee afleveringen verschenen.

Bekijk
Rare Tijden/Voorstelrondje

zondag 7 juni 2020

Laat je ongewenste gasten peentjes eten?


Etiquette-specialist Beatrijs Ritsema beantwoordt in de weekendbijlage van het dagblad Trouw elke week prangende vragen over hoe het hoort, of juist niet.


Dit weekend trekt een wel heel aparte vraag de aandacht.

Beste Beatrijs,
Ik heb ooit van mijn ouders geleerd (in de jaren zestig) dat je, als je gasten wil meegeven dat ze eigenlijk niet gewenst zijn, wortels moet serveren bij het eten. Klopt dit? Ik heb geprobeerd dit op te zoeken, maar kan hier niets over vinden. Mijn gezinsleden geloven mij niet.

Beste Peentjes? Wegwezen,
Deze uitspraak was misschien een grapje van uw ouders, omdat ze zelf niet van wortels hielden en meenden op die manier gasten voor een volgend bezoek te kunnen ontmoedigen? Het is in elk geval geen etiquetteregel! Er bestaat geen voedsel dat qualitate qua als hint voor ongenoegen kan worden ingezet. Ook van bescheiden groentes als knolraap, lof, schorseneren en prei (en worteltjes) kan met een goed recept een aantrekkelijk gerecht worden gemaakt. Ongewenste gasten worden ofwel domweg niet uitgenodigd of ze worden wél ontvangen, maar krijgen dan dezelfde egards en hetzelfde eten als gewenste gasten.

Bron: Trouw

zaterdag 6 juni 2020

E-mail alert voor uw vakantieland

Wilt u up to date blijven als uw vakantieland weer beperkt, grotendeels of volledig toegankelijk is? 




Bij de ANWB kunt u zich inschrijven voor hun 'corona alerts'. De organisatie stuurt u dan een e-mail als de status van het land en de eventuele doorreislanden is gewijzigd. U kunt kiezen uit 1 van de 21 populaire vakantielanden

Aanmelding
* Reiswijzer e-mail alerts: meld je aan

Ook handig
Coronavirus: veelgestelde vragen reisadvies per land (Ministerie van Buitenlandse Zaken)

P.S.:


vrijdag 5 juni 2020

Regen, het kan weer!

Vandaag, eindelijk weer regen! Een zegen. 



Voor de boeren, de beken, de tuin, de grondwaterstand of noem maar op. Ook voor onze kinderen, die ervan houden om door een plas te lopen. En voor de Vieze Man, die weer anderen nat kan spatten! Zoals meneer Foppe.

Bekijk
* Kind, hond en plas
* De Vieze Man spat nat - Van Kooten en De Bie

donderdag 4 juni 2020

Eenzame tegendraadse Jeremy vindt toch nog partner en krijgt 18 nakomelingen

Na alle droeve berichten over racisme, corona, demonstraties en droogte is het tijd voor een geheel ander bericht. Met een mooi happy end! We citeren met graagte Het Laatste Nieuws van vandaag.



Dit is Jeremy (de bovenste slak), wellicht de beroemdste, maar tot voor kort ook ’s werelds eenzaamste (tuin)slak. Omdat zijn huisje de verkeerde kant opdraaide, was hij allesbehalve populair bij zijn vrouwelijke soortgenootjes. Maar na heel lang zoeken, mag hij zichzelf op de valreep toch nog vader noemen van 18 nakomelingen.

Vier jaar geleden ontdekt
Jeremy was een Britse tuinslak van hoge leeftijd. Ongeveer vier jaar geleden veranderde zijn leven voorgoed: hij werd per toeval gevonden door een gepensioneerde wetenschapper die zag dat het huisje van Jeremy niet - zoals bij andere slakken - met de klok mee, maar wel tegen de klok in draaide. De wetenschapper schakelde onmiddellijk de hulp in van collega’s én burgers. Hij wilde immers een vrouwtje vinden voor Jeremy omdat het nageslacht een bijzonder interessant studieobject zou zijn.

Tegendraadse seks
Enige probleem? De partner van Jeremy zou ook een huisje moeten hebben dat de verkeerde kant opdraait. De geslachtsdelen van Jeremy zijn gespiegeld, waardoor paren met een ‘normale’ tuinslak onbegonnen werk is. Slakken hebben immers seks door langs elkaar heen te glijden, met twee verschillende huisjes is dat niet mogelijk.

Geen vriendinnetje voor Jeremy 
Uiteindelijk werden er twee geschikte kandidaten gevonden: Lefty en Tomeu. Alleen vonden ze elkaar veel interessanter dan Jeremy, die ze volledig links lieten liggen. Er werden nog een 40-tal andere slakken gevonden met omgekeerde huisjes, waardoor er in drie jaar tijd bijna 15.000 eitjes uit vier verschillende generaties aan slakken voortkwamen. Wetenschappers hadden dus genoeg data voorhanden om het mysterie van de omgekeerde huisjes te ontrafelen.

Toch nog partner!
Maar Jeremy had nog steeds geen vriendinnetje gevonden. En het zag er lange tijd naar uit dat de slak eenzaam zou sterven. Totdat hij net voor zijn dood, toch een partner ontmoette waarmee hij 18 nakomelingen kreeg.

Erfelijk?
Zoals hierboven reeds aangehaald hadden zowel Jeremy als zijn partner een omgekeerd huisje. Hun nakomelingen hebben dat niet. Dat betekent dat het zeldzame verschijnsel niet erfelijk is. “Onze bevindingen tonen aan dat het meestal een zeldzaam ongelukje is en geen erfelijke aandoening,” besluit Angus Davison, hoofdonderzoeker en bioloog aan de University of Nottingham. Dat principe geldt bij tuinslakken, maar niet bij andere slakken. Daar is ‘linkshandigheid’ wél erfelijk. De bevindingen van Davison werden vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Biology Letters.

Bron: Het Laatste Nieuws

woensdag 3 juni 2020

Het recht tot vergadering en betoging

De demonstratie tegen racisme van afgelopen maandag op De Dam in Amsterdam heeft de nodige vragen opgeroepen vanwege het feit, dat de demonstranten zich niet hielden aan de afstand van 1.5 meter ter bestrijding van het corona-virus. Wat zegt de Nederlandse grondwet hierover? 




Het betreft artikel 9 van de Grondwet van 2008: Hoofdstuk 1: Grondrechten: Vrijheid van vergadering en betoging

Artikel 9
1. Het recht tot vergadering en betoging wordt erkend, behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet.
2. De wet kan regels stellen ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer en ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.


1. Toelichting
Demonstrerende mensen met spandoeken
In dit artikel is het recht tot betoging en vergadering opgenomen. De wetgever kan dit recht beperken ter bescherming van de gezondheid, in het belang van het verkeer of ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden.

Deze zijn neergelegd in de Wet openbare manifestaties.

2. Formele toelichting
Het recht tot betoging is in artikel 9 opgenomen, tezamen met het recht tot vergadering. Het recht tot betoging en het recht tot vergadering in het openbaar zijn aan beperkende voorschriften gebonden.

Deze zijn neergelegd in de Wet openbare manifestaties.

Het Wetboek van Strafrecht bevat bepalingen (artikelen 131 e.v. en artikelen 429bis e.v.) over de strafbaarheid van verstoring van de openbare orde.

3. In eenvoudig Nederlands
Iedereen en iedere groep heeft het recht om in het openbaar bij elkaar te komen, bijvoorbeeld voor een vergadering of een betoging of een demonstratie. Maar je mag geen andere wetten of regels overtreden. Ook mag je niet gevaarlijk zijn voor de gezondheid van de bevolking. En het mag ook niet gevaarlijk zijn voor het verkeer. En het mag ook niet leiden tot verstoring van de openbare orde.

Lees meer

dinsdag 2 juni 2020

Waar komen winkelnamen zoals Aldi, Andrélon en Bol.com vandaan?


U kent ze wel, al die merknamen. Maar waar komt hun naam vandaan? Quest zocht het uit en publiceerde de vaak verrassende herkomst.   



Hierna volgen de eerste tien met hun afkomst.

1. Aldi
Direct na de Tweede Wereldoorlog breidden de Duitse broers Karl en Theo Albrecht de discountwinkel van hun moeder uit tot een keten. Aldi staat voor ALbrecht DIscount.

2. Andrélon
Uit Frankrijk zeker? Nee hoor. Andrélon is een samentrekking van de voornamen van de oprichters (in de jaren veertig al) van een shampoofabriekje in Bodegraven, het echtpaar André en Lonneke de Jong.

3. Bol.com
De bekende webwinkel werd in 1999 opgericht door het Duitse mediaconcern Bertelsmann AG. De naam is een afkorting van Bertelsmann On-Line.

4. Danone
Isaac Carasso begon in 1919 een yoghurtfabriekje in Barcelona. Yoghurt was nog een weinig bekend product. Danone was de koosnaam voor zijn zoon Daniel.

5. DekaMarkt
'Deka' is afgeleid van de oprichter van de supermarkt, Dirk Kat. In 1955 had hij in IJmuiden de eerste moderne supermarkt geopend. Vanaf eind jaren zestig gingen zijn winkels de naam DekaMarkt dragen.

6. De Spar
Dus niet gewoon 'Spar'! De letters staan voor Door Eendrachtige Samenwerking Profiteren Allen Regelmatig. De supermarktketen werd opgericht in de jaren dertig. De 'de' viel eraf toen de keten internationale ambities kreeg.

7. Etos
Begin jaren dertig ontstond de ETOS uit een coöperatie van kruidenierswinkels in Eindhoven. ETOS staat voor Eendracht, Toewijding, Overleg en Samenwerking.

8. Hans Anders
Hans Anders bestaat niet. De oprichters van de keten van optiekwinkels besloten het 'anders' aan te pakken. Enkele initiatiefnemers heetten Hans. En vandaar.

9. Haribo
Hans Riegel uit Bonn ging in 1921 snoep maken. Haribo wordt gevormd door de eerste letters van zijn namen en zijn woonplaats.

10. King
Het pepermuntje heeft niets met het koningshuis te maken: de naam werd in 1922 gegeven aan pepermunt die al vanaf 1902 in Sneek werd gemaakt in de bakkerij van de familie De Vries. King staat voor Kwaliteit In Niets Geëvenaard.

Lees meer over de afkomst van o.a. de merknamen Mora, Venz en Wibra

maandag 1 juni 2020

Terugkijken op lockdown


Terugkijken naar de cijfers en zeggen dat die lockdown niet nodig was is zoiets als op dieet gaan, afvallen en zeggen dat je achteraf gezien die taartjes gewoon wel had kunnen eten. 


Tweet van Susan Smit