Mondkapje en geweer

 

Auping uit Deventer betaalt 1,2 miljoen uit eerste steunpakket terug

Auping uit Deventer betaalt 1,2 miljoen uit eerste steunpakket terug. De beddenproducent had het geld mogen houden, maar vindt dat het daarmee tegen de geest van de noodwet in zou handelen.

 Anders dan de website ⁦Booking.Com met zijn hoofdkantoor in Amsterdam, dat vorig jaar ruim 100 miljoen aan staatssteun kreeg. De top keerde zichzelf ruim 28 miljoen uit.

Salarissen
Auping maakte net als veel andere bedrijven een flinke terugval in de omzet mee toen de coronacrisis vorig voorjaar toesloeg. Om te voorkomen dat er mensen massaal ontslagen zouden worden, riep het rijk de NOW-regeling in het leven. Daarmee krijgen bedrijven financiële steun van het Rijk om de salarissen door te kunnen betalen. 
Toen de eerste NOW-regeling door het kabinet werd ingevoerd om het omzetverlies door corona te compenseren, had Auping recht op 1,2 miljoen euro steun. In de loop van het jaar trokken de resultaten echter weer flink aan en besloot Auping het geld terug te gaan storten.  

Mondkapjes
Na de eerste crisis vonden consumenten immers snel de weg weer terug naar de winkels en investeerden die veel geld in spullen voor in en om het huis, waaronder bedden. Auping ging zich ook toeleggen op het produceren van mondkapjes. Eerst werden vier miljoen mondkapjes geproduceerd in opdracht van het Rijk, zonder winstoogmerk. Een tweede opdracht, voor tien miljoen medische mondkapjes, leverde wel winst op.   

Bedrijfswinst
Over heel 2020 boekte Auping daardoor toch een flinke groei in de omzet naar 88 miljoen euro, 15 procent meer dan in 2019. De brutobedrijfswinst was met 10 miljoen euro 50 procent hoger dan het jaar ervoor. 

Aanpassing bonusregels
Vakantieplatform Booking.com heeft recent zijn bonusregels aangepast zodat de miljoenenbonussen voor de top van het bedrijf gewoon uitbetaald konden worden, ondanks de teruggelopen financiële prestaties van het bedrijf.
De regelverandering werd eind april bekendgemaakt in de aanloop naar de aandeelhoudersvergadering van juni. Door de regelverandering kon het Amerikaanse bestuur van Booking.com in totaal zo'n 26 miljoen euro aan bonussen bijschrijven, met name in de vorm van aandelenpakketten. Als de regels niet waren veranderd, had het bestuur geen recht gehad op de beloningen. De bonussen zijn namelijk gekoppeld aan de prestaties van Booking.com en die cijfers lagen veel lager dan in 2019 door de coronapandemie.

Enkele reacties op Twitter:
* Auping wil niet slapend rijk worden
* Auping stopt het geld niet in/onder een oude matras
* Ik boek alleen nog maar hotels waar ze een Auping hebben

Eindelijk de versoepeling waar iedereen naar uitkijkt!

 

Anton Dingeman in het dagblad 'Trouw' 

Mooi weer, dus geen bericht

 Het is vandaag na lange tijd weer eens wat mooier weer. Althans, hier aan de kust in Breskens.

Ik ben zelfs verbrand. Dus daarom vandaag geen blogbericht!

Hamer en Rutte 4

Volkskrant-columniste Sheila Sitalsing voorspelde dit al in april 2017!

Tweede Kamerlid Dilan Yesilgöz-Zegerius is door de VVD voorgedragen om de nieuwe staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat te worden. Zij is gistermiddag op Paleis Huis ten Bosch beëdigd. 

Yesilgöz-Zegerius krijgt klimaat en energie in haar portefeuille, beleidsterreinen waar zij eerder in de Kamer al het woord over voerde.

April 2017
Volkskrant-columniste Sheila Sitalsing (zie foto hierboven) voorspelde dit al in april 2017! Let dus vooral op haar voorspelling aan het einde van onderstaande video. 

Beluister en bekijk:
* Politieke Junkies april 2017 - Sheila Sitalsing

Welke route nemen vliegtuigen voortaan liever naar Rusland?

 

Papieren vervalsen in de Tweede Wereldoorlog

Een aantal jaren geleden ontdekte Jochum de Graaf onderstaand vervalste persoonsbewijs waarmee de Joodse veehandelaar Salli Schwarz onder de naam van zijn vader Pieter de Graaf de laatste oorlogsjaren doorkwam. Hij deed uitgebreide naspeuringen en publiceerde recent zijn laatste ontdekkingen.

Jochum ontdekte, dat bovenstaande vervalsing waarschijnlijk de eerste was in een reeks van velen. Geen spectaculaire daden van zijn vader, maar wel belangrijk werk voor het verzet. Hierna volgde een vervalsing in het trouwboekje. 

Trouwboekje

'Zomer 1943, mijn oudste zus Frouk is dan nog niet geboren, krijgen vader en moeder via een familielid, tante Jo, zuster van opa De Graaf en actief in het verzet in Haarlem, het verzoek om een Joods jongetje te laten onderduiken. Alfred Schijveschuurder, Freddy, is dan drie jaar en wordt als oudste zoon in het trouwboekje ingeschreven. Hij blijft maar een paar maanden, volgens zus Frouk heeft de Oldebroekse verzetsman Van Enk vader getipt dat het verraden was en wordt hij vervolgens via via in Heerenveen ondergebracht, waar hij tot de bevrijding bleef. Vader moest het trouwboekje weer terug in zijn oorspronkelijke staat vervalsen. Het boekje met Freddy erin werd onder de dakpannen verborgen en is daarna nooit meer teruggevonden. Ook niet toen ons gezin in 1953 naar een eengezinswoning in de nieuwbouw van Oldebroek, de Van Sytzemalaan verhuisde. Op z’n laatst is het boekje in 2002 in rook opgegaan toen de Spar supermarkt die op de plaats van het oude huis stond, in de as werd gelegd.'

Bonnenboekjes

Vader de Graaf  bleef zijn specialiteit als 'ambtenaar ter secretarie' uitoefenen. 'Hij vervalste net als een aantal anderen op het gemeentehuis van Oldebroek persoonsbewijzen en andere documenten. Mannen als bakker Dickhof hoefden dankzij vader de Graaf niet naar Duitsland in de Arbeitseinsatz. En naast het trouwboekje vanwege Freddy vervalste hij ook bonnenboekjes of drukte die achterover voor de onderduik in Oldebroek en omstreken.'

Landelijke staking
Eerder had vader de Graaf ook deelgenomen aan de landelijke staking van overheidspersoneel op 30 april 1943. 'In Oldebroek wordt gestaakt door personeel van de gemeentesecretarie, het distributiebureau en de dienst openbare werken. Ook melkrijders staakten, de boeren weigerden de melk mee te geven en op de zuivelfabriek Kamperveen was niemand aan het werk'. 

De staking duurde één dag. 'Kort daarna kwamen de Duitsers naar het gemeentehuis op zoek naar ambtenaren die aan de staking hadden meegedaan. Vaders kantoor was in een barak achter het hoofdgebouw en hij wist door snel handelen uit het raam te klimmen. Na uren zich schuilgehouden te hebben in de landelijke omgeving durfde hij het laat op de avond aan in het donker weer naar huis te gaan. Gelukkig bleef hem verdere vervolging bespaard.'

Onderduikers

Het was voor de ondergrondse in Oldebroek prettig om een geheime medewerker als de Graaf op het gemeentehuis te hebben. Maar naast zijn vervalsingen lieten vader en moeder de Graaf in het laatste oorlogsjaar ook vaak mensen op voedseltocht vanwege de hongerwinter in het westen van het land mee eten, of lieten ze in de schuur achter het huis overnachten. Ook familieleden kwamen langs. In het laatste jaar van de oorlog waren er ook onderduikers in het kleine huis. 'Er was een schuilplaats gemaakt in de ruimte bij twee kasten tussen de kamer en de slaapkamer van vader en moeder. Zij sliepen dan zelf beneden. De Elburgse verzetsheld Dick Bleij vond korte tijd onderdak en vaders broer, oom Dirk, was na een avontuurlijke ontsnapping vanuit Almelo met een bootje over de IJssel - de IJsselbrug was opgeblazen - bijna een half jaar tot de bevrijding in huis. Hij moest vluchten omdat hij betrokken was bij de onderduik'.

Na de oorlog
Vader de Graaf was na de bevrijding lid van de Binnenlandse Strijdkrachten die de orde moesten handhaven in Oldebroek, wat niet zo veel om het lijf had. Hij werd zoals alle ambtenaren officieel gezuiverd en was tegelijkertijd lid van de commissie die het personeel van de gereformeerde lagere school moest zuiveren. In de vlak na de oorlog opgestelde ‘Opgaaf illegale werkers tijdens de bezetting’ staat hij: ‘P. de Graaf, E157, Oldebroek. Bevolkingsambtenaar gem. Oldebroek; in die functie heeft hij meegewerkt aan het afgeven van P.B.’s, T.D.’s, opneming van Joden in het bevolk. register. Heeft zelf een Jodenkind geherbergd en diverse onderduikers.’

Bescheiden
Ikzelf - maker van deze blog - herinner me De Graaf nog vanuit mijn jeugdjaren in Oldebroek. Hij stond bekend als een bescheiden man. Ik weet, dat mijn vader - collega van hem op het gemeentehuis van Oldebroek - hem erg graag mocht. Ik herinner me zelfs de dag, dat De Graaf plotseling overleed en de verslagenheid, die dat bij ons thuis teweeg bracht. 

Lees de volledige geschiedenis over Pieter de Graaf

* Het Persoonsbewijs over 'Hoe Salli Schwarz en Pieter de Graaf de oorlog doorkwamen'

Meer informatie over Oldebroek in de Tweede Wereldoorlog
* Nieuw boek: 'Verzet & gezag, een geschiedenis van Oldebroek in de Tweede Wereldoorlog'

Goede Morgen!

 

Goede Pinksterdagen toegewenst

 

Mondkapjes

 

Orgelconcert van Bach op vlammend vuurorgel

U weet het: ik hou van orgelconcerten. Wat een verrassing dus, toen ik gisteren op Facebook las over een nieuw fenomeen: het vlammende vuurorgel. Met zelfs de uitvoering van een bekend werk van Bach. 

De 'Toccata en Fuga in D minor' wordt gespeeld door Tom BetGeorge, een muziekleraar uit Californië en actief op YouTube. Hij bespeelt het vuurorgel op de Transworld Halloween and Attractions Show, die enkele weken geleden plaats vond in St. Louis, Missouri.

Bekijk en beluister:
* Toccata and Fugue in D minor (Bach) played on Fire Organ at Transworld Halloween Show!

Een opvallende visie op het Eurovisie-Songfestival

 

De heren laten zich niet kennen!

Bijschrift van taalkundige Wim Daniëls bij bovenstaande foto: 'Grootheidswaanzin'. 

Wat een wreedheid in Belgisch Sint-Truiden

 

Zo verklaar je iemand je liefde

 

Bron: Tweet van Wim Daniëls

Hebt u of uw kind(eren) een internationale voornaam?

Een voornaam voor je kind waar je internationaal mee uit de voeten kunt en die in veel landen goed uitspreekbaar is, het kan een keuze van ouders zijn. Ook als ouders een verschillende herkomst hebben zoeken ze vaak een voornaam die voor beide families acceptabel is en komen op een internationale naam uit.

Zo’n naam zal trouwens niet in talen hetzelfde uitgesproken worden: elke taal heeft een eigen manier om letters in spraakklanken om te zetten. Ook al is David in veel landen bekend, wij zeggen /d’avIt/, Engelsen /d’evIt/ en Fransen / dav’it/.

David en Maria
Om uit te zoeken welke voornamen in Nederland het meest internationaal genoemd zouden kunnen worden, is door het tijdschrift Neerlandistiek voor elke voornaam geteld uit hoeveel verschillende herkomstlanden ouders kwamen die hier de naam aan een kind gaven. Met een ondergrens van minstens 5 kinderen per land levert dat onderstaande tabel. David en Maria staan aan de top met 24 en 27 landen.

Engels
Een verdere blik op de tabel laat zien dat de meeste namen moeiteloos in verschillende talen uit te spreken zijn, maar zeker in het Engels, en dat ze vaak een Engelse spelling hebben en ook wel een Engelse/Ierse/Gaelic achtergrond (Kevin, Patrick, Ryan, Jennifer, Jessica). Dat kan met de koloniale achtergrond van landen te maken hebben, en mogelijk ook door het gebruik van Engelse transliteratie regels om de naam uit het oorspronkelijk schrift in het Latijnse om te zetten, of gewoon met een voorkeur voor het Engels als wereldtaal.

Bijbel of Koran
Daarnaast hebben namen met veel herkomstlanden vaak hun basis in de Bijbel en/of de Koran, met ieder wel een eigen verzameling herkomstlanden.  

Nog meer informatie:
* Internationale voornamen in Nederland

Is een aanval van een wild zwijn uniek?

Wij gingen in mijn jongensjaren vaak met vrienden en vriendinnen in de avondschemering wilde zwijnen kijken in de bossen bij Vierhouten. Een belevenis. We zaten daarbij in de auto en iets ernstigs hebben we nooit meegemaakt. Een wandelaar uit Epe overkwam onlangs wel iets naars.

Hij kwam op Landgoed Tongeren oog in oog te staan met een wild zwijn en raakte daarbij ernstig gewond. Het beest zette zijn hoektanden onder meer in het been van de man, wat een diepe vleeswond veroorzaakte.  De aanval van het zwijn is volgens Arjan Gerrits, de boswachter van het gebied, uniek. Heeft hij gelijk? In de rubriek Dominique doet navraag van De Stentor gaat dataverslaggever Dominique Voss wekelijks op zoek naar antwoorden. Dus ook in dit geval. We citeren. 

Wat zijn de feiten?
Je hoeft slechts de woorden ‘aanval’ en ‘zwijn’ te googelen en je vindt een artikel van vorige zomer over een vergelijkbaar incident in Limburg. Landelijke gegevens zijn er helaas niet en ook de provincie Gelderland laat mij weten dat ze geen meldingen binnenkrijgen, dus ga ik op zoek naar kenners. Staatsbosbeheer brengt mij in contact met boswachter Bart Smit. ,,Gelukkig zijn de incidenten met mensen minimaal, maar uniek is het niet”, vertelt hij. ,,Zeker als je kijkt naar Duitsland waar veel meer wilde zwijnen zijn en ook veel meer gerecreëerd wordt.”

Bedreigd
Via de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging kom ik in contact met jager en boswachter Ger Verwoerd. Een van de dingen waar de Veluwse boswachter zich mee bezig houdt is het opsporen van aangereden dieren om dit soort incidenten te voorkomen. Volgens hem vallen zwijnen alleen aan als ze zich bedreigd voelen. ,,Bijvoorbeeld als ze gewond zijn of als ze jongen bij zich hebben.”

Sneller vijandig
 ,,Over het algemeen hebben ze een hekel aan mensen en zullen ze eerder wegvluchten dan aanvallen, maar toch gebeurt het regelmatig”, meent ecoloog Geert Groot Bruinderink. Hij deed jarenlang onderzoek naar zwijnen. Nu het steeds drukker wordt in het bos verandert volgens hem het gedrag van de zwijnen. ,,Ze weten hoe ze mensen moeten ontlopen, maar als mensen van het pad gaan en in het leefgebied komen dan worden de zwijnen sneller vijandig.” Ook het voederen speelt een rol. ,,Als een zwijn eenmaal gevoerd is door een mens gaat het zich ook anders naar mensen gedragen, want dan denkt het dat ieder mensen eten heeft.”

Het oordeel:
Klopt de bewering van boswachter Arjan Gerrits dat de aanval van de zwijn een ‘uniek incident’ is? Nee, want uniek is eigenlijk eenmalig en zo heel af en toe worden er toch echt mensen aangevallen door een zwijn. Gerrits heeft wel gelijk als hij bedoelde dat een zwijnenaanval geen dagelijkse kost is. Want hoewel harde cijfers ontbreken, zijn de experts het daar wel over eens.

15 mei en weerrecords

Het is vandaag 15 mei. Dat is de 135ste dag van het jaar (136ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 230 dagen tot het einde van het jaar.

Het Nederlandse weer is al enige tijd 'beneden normaal'.  Daarom is het leuk om vandaag, 15 mei 2021,  eens te vergelijken met de weerrecords tot nu toe op 15 mei. Hier volgen ze:

Nederland: dagrecords 15 mei: 

1935 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 5 °C

1932 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 21,5 °C

2020 - Laagste minimumtemperatuur −1,2 °C

2000 - Hoogste maximumtemperatuur 28,9 °C

1905 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 10,8 m/s

1998 - Langste zonneschijnduur 14,6 uur

1935 - Langste neerslagduur 18,9 uur

1935 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18,9 mm

1988 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 40 %

Slaapt u onder een één- of dubbelpersoonsdekbed?

Vandaag besteden we aandacht aan een dilemma, dat te weinig in de media besproken wordt. Het is de prangende vraag, of u als echtpaar/geliefden/partners elk onder een éénpersoonsdekbed slaapt of gezamenlijk onder een dubbelpersoonsdekbed. 

Een deel van de Nederlandse stellen slaapt onder een dubbelpersoonsdekbed, een ander deel onder twee eenpersoons. Dat klinkt als een ideale keuzemogelijkheid maar wat als de een voor de eerste optie gaat en de andere voor de tweede? 

Kwestie
De kwestie komt aan de orde in een column van Joop, die verwijst naar What the Denmark, een podcast voor expats en migranten die zich de Deense cultuur eigen willen maken dan wel zich daar graag over verbazen. In Denemarken geldt namelijk de norm van twee aparte dekbedden. Tot verbijstering van non-Scandinaviërs.

U?
Wij zijn benieuwd hoe u het eventuele dilemma hebt opgelost.

Lees meer
* Column van Joop: De verzwegen verdeeldheid: een of twee dekbedden?

Het is niet altijd Hemelvaartsdag

 

De Werkende Moeder

Bron: Omdenken-kalender.

Vandaag: Dag van de Verpleging

Het is vandaag de Dag van de Verpleging. Het wordt ieder jaar op 12 mei gehouden. Deze datum is gekozen, omdat 12 mei (1820) de geboortedatum is van Florence Nightingale. Zij wordt algemeen beschouwd als grondlegster van de moderne verpleegkunde.

De viering in Nederland dateert van 1964, nadat in 1993 de International Nurses Day was geproclameerd. Vanaf 2013 wordt deze dag ook wel de Dag van de Zorg genoemd. 

Stop met het gebruik van het woord taalnazi

Te pas, maar vooral te onpas wordt tegenwoordig de Tweede Wereldoorlog bij veel dingen gesleept. In de NRC Handelsblad van 4 mei verscheen in dat kader de volgende korte en krachtige reactie van Erik Jurgens over het ten onrechte gebruiken van het woord taalnazi.

Inderdaad, zeg geen taalnazi, maar gewoon taalfanaat!

Boek over evacuatie Hoogland: 'We gingen domweg'

Op 10 mei 1940 - dus vandaag 81 jaar geleden - was er een grootse evacuatie van Amersfoort en Hoogland. Vele inwoners moesten toen hals over kop hun huis en haard verlaten. Dit moment was voor Henk van Middelaar, Hooglander van geboorte reden, om na zijn eerdere boek: 23 april 1945, een nieuw boek te schrijven en wel over dit onderwerp.

Bij een inval van Duitsland zouden de dorpen en steden aan de Grebbelinie groot gevaar lopen. Al in 1939 wordt er door de Staf van het Nederlandse leger en het Ministerie van Binnenlandse Zaken daarom gewerkt aan plannen om de bevolking uit die gemeenten te evacueren. De burgemeesters wordt opgedragen zich te hullen in stilzwijgen.

Onvermijdelijk
Op 10 mei gebeurt het onvermijdelijke. Terwijl het leger huizen en boerderijen in de brand steekt verlaten 4.000 Hooglanders hun dorp. Ze gaan via boten uit Spakenburg naar Volendam en Edam. In Amersfoort maken 44.000 inwoners zich klaar voor een treinreis met bestemming Noord-Holland. Koffers en kussenslopen worden gevuld met wat onmisbaar geacht wordt voor een verblijf in den vreemde. Huissleutels worden ingeleverd. Niemand weet wanneer ze weer terug zullen zijn en of hun huis er dan nog staat. "We gingen domweg', zo zei de tante van de schrijver, van wie boerderij ook in vlammen opging.  

Voor niets
Op 15 mei trekken de Duitsers de stad in. Twee dagen later keren de eerste evacués terug naar Amersfoort en Hoogland. Vooral in Hoogland is de situatie ronduit dramatisch. Een kwart van de bevolking wordt geconfronteerd met verwoeste bezittingen. Ruim 800 Hooglanders zijn dakloos geworden en krijgen onderdak bij familie en buren. Er zijn 178 boerderijen en huizen verbrand. De schade wordt getaxeerd op meer dan 100 miljoen gulden. Het meest wrang is, dat alle leed - achteraf gezien - niet nodig was geweest. de verwachte doorbraak van de Grebbelinie bij Amersfoort en Hoogland bleef uit. De slag met de Duitsers vond kilometers verderop plaats, bij de Grebbeberg tussen Rhenen en Wageningen. Nederland werd tot overgave gedwongen met bommen op Rotterdam. 

Verkoopadressen in Hoogland
De prijs van dit boek is  € 19,40. Het is te verkrijgen bij Bruna Hoogland en Primera Brundel. Het boek is ook te bestellen via de volgende email-adressen: bruna0768@bruna.nl of brundel@primeranet.nl 

Bekijk ook op YouTube:
* Het verhaal rondom de evacuatie van 4177 Hooglanders naar Volendam en Edam
* Interview met Henk van Middelaar over zijn boek We gingen domweg

Zo kun je Nederland ook bekijken

 

Overlegruimte

 

Mooi standbeeld voor asperges?

Het is weer aspergetijd. Dus maakte houtkunstenaar Marcus Schol een twee meter hoog beeld ter ere van deze lekkernij. 

Het staat op het Marktplein in het Duitse stadje Torgau in Saksen.

Nog een doel
De maker heeft zelfs nog een tweede doel met zijn creatie. "Ik wilde een duidelijk statement maken tegen corona en de mensen van Torgau aanmoedigen.” Schol hoopt dat de mensen in Torgau nog even volhouden en koos daarom voor een asperge: „Laat je niet zakken, blijf standvastig, we kunnen het”, zegt hij tegen plaatselijke krant Torgauer Zeitung.

Uw mening? 
Wat is uw mening over dit standbeeld? Of vindt u het een lullig eerbetoon? Zoals nogal wat bewoners van Torgau.

Oud verkeersbord

 

Nieuwe kunstenaar (JesseP) ontdekt!

Vandaag heb ik een nieuwe kunstenaar ontdekt. Het is mijn kleinzoon Jesse. Binnenkort wordt hij 8 jaar. Hieronder ziet u zijn meest recente unieke kunstwerk. 

Jesse heeft zich laten inspireren door de surrealistische Catalaanse kunstenaar Juan Miro en diens Catalaanse landschappen.

Drie groten
Joan Miró wordt naast Picasso en Dalí beschouwd als een van de grote drie van de Spaanse 20ste-eeuwse moderne kunst. Joan Miró (Barcelona, 20 april 1893 – Palma, 25 december 1983) was niet alleen kunstschilder, maar ook beeldhouwer, graficus en keramist. Hij wordt gezien als een van de grootste surrealisten.

Voetspoor
Mijn kleinzoon treedt dus nu in diens voetsporen. Afdrukken van het originele schilderstuk zijn beschikbaar op kaarten, spellen, broodtrommels, een gymtas, mokken, placemats, muismatten, schrijfwaren, wandversieringen en stickervellen. Daarvoor heeft Jesse een aparte Museumwinkel geopend. Let op: ze zijn wel slechts kort en tijdelijk verkrijgbaar.  De webshop sluit vrijdag 14 mei 2021. Dus wees er snel bij voor een unieke JesseP!

Museumwinkel
* Museumwinkel JesseP voor bestellingen

De eerste beelden van de Efteling na de lockdown

 

Meer journalisten en minder voorlichters gewenst

Vandaag is het de Internationale Dag van de Persvrijheid. Deze wordt sinds 1993 gehouden op 3 mei. De Verenigde Naties en UNESCO stelden in dat jaar deze jaarlijkse World Press Freedom Day in. 

Speciaal worden op deze dag wereldwijd de vermoorde journalisten herdacht en wordt solidariteit gevraagd voor collega’s die gevangen zitten of hun werk niet in vrijheid kunnen uitoefenen. Ook heeft de dag als doel om het debat te blijven voeren over persvrijheid.

Meeste persvrijheid, maar ook hier kan het beter
Nederland heeft jaarlijks een plaats in de top 5 van de wereldwijde persvrijheidindex. Maar ook in Nederland kan het beter. Zo is het aantal bedreigingen tegen journalisten gestegen (Een Dreigend Klimaat, 2017). Drie groepen journalisten worden het vaakst bedreigd: misdaadjournalisten die te maken krijgen met doodsbedreigingen uit het criminele circuit; foto- en camerajournalisten die probleemwijken ingaan of demonstraties verslaan; opiniemakers die via social media worden bedreigd.

De druk op vrijheid kan ook op een andere manier tot uiting komen: invallen door politie en justitie; het ondervragen naar bronnen; of door restrictieve wetgeving waardoor bronnen niet meer veilig zijn.

Voorlichters
Een ander probleem in Nederland is het toenemend tekort aan onafhankelijke journalisten en de overvloed aan voorlichters. Er zijn meer voorlichters dan onafhankelijke journalisten en een steeds groter aantal communicatieprofessionals is in dienst van rijk, gemeente, organisaties en instellingen. Aan de kant van de kranten en omroepen worden daarentegen de budgetten alleen maar kleiner.

Tien jaar geleden
Dat is niet nieuw, maar werd al ruim tien jaar geleden geconstateerd. ''De sector public relations, voorlichting en communicatie is in de afgelopen tien jaar aanzienlijk groter gegroeid dan toe toe werd aangenomen. Momenteel zijn er in Nederland circa 150.000 voorlichters, communicatiemedewerkers en pr-adviseurs actief. Dat is tien keer zoveel als het huidige aantal van circa 15.000 journalisten." Aldus het toenmalige onderzoek van de Universiteit van Amsterdam naar de verhouding tussen de journalistiek en de communicatie. Het zijn cijfers uit juni 2010.

700 voorlichters in Den Haag
Voorlichters zijn meer bezig met het imago van de politicus of de instelling voor wie ze werken dan met het informeren van de burger. In Nederland ontbreekt het daarom aan tegenmacht. Of zoals Pieter Omtzigt terecht concludeerde: „Die (tegenmacht) is uitgeschakeld of uitgekleed. In Den Haag zijn de denktanks wegbezuinigd, maar is het aantal voorlichters opgelopen tot 700.” De uitgaven aan externe voorlichters zijn onder Rutte III verdrievoudigd, bleek deze week uit onderzoek van tv-programma EenVandaag.

Lees ook:
* Terwijl het aantal woordvoerders toeneemt, wordt steeds meer informatie achtergehouden

Nederland: boterhammenlandje

In mijn werkzame leven heb ik veel met Vlamingen te maken gehad. Inclusief de nodige lunches met de collega's. Ik organiseerde dan vaak de lunch in Breda en onze Vlaamse collega's deden datzelfde in Brussel.

Steevast kon ik bij onze uitgebreide lunch in Breda wat meewarige opmerkingen verwachten over het brood, de luxe((!) kroket en de melk of karnemelk. In Brussel was dat inderdaad wel wat anders: een langdurige warme lunch met enkele gangen, inclusief wijn en bier, was staande praktijk.

Heropening terrassen
Het woord Boterhammenlandje was toen nog niet uitgevonden, maar sinds de heropening van de terrassen (afgelopen woensdag) bestaat het wel. Dat las ik in het Woord van de Dag van taalkundige Ton den Boon. Hierna volgt zijn rake column. Al vraag ik me wel af, waarom onze volksaard misschien zou moeten veranderen. Hoewel, de Vlaamse warme keuken was en is veelal wel erg lekker.

Boterhammenlandje
Het leukste woord dat vandaag zijn mediadebuut beleeft, is ongetwijfeld boterhammenlandje. Het woord figureert in de NRC-column van Christiaan Weijts over de opening van de terrassen na corona:

Als deze halfslachtige terrasopening iets zinnigs kan aanrichten, dan is dat misschien het stimuleren van een deugdelijke lunchcultuur in ons boterhammenlandje.

Boterhammenlandje is een treffende typering van Nederland, net als domineesland, klompenland (dat trouwens figuurlijk ‘achtergebleven land’ betekent: Heinrich Heine indachtig gebeurt in Holland immers alles 50 jaar later), kikkerlandje of tulpenlandje. Een variant op boterhammenlandje is broodjekaasland, dat – in de spelling broodje kaas land – welgeteld een keer in een Nederlandse krant heeft gestaan.

Zoals domineesland iets zegt over een aspect van onze volksaard, zo zegt boterhammenlandje vooral iets over onze lunchcultuur, en dat is precies waar de column van Weijts over gaat. Die Nederlandse lunchcultuur wordt getypeerd door het zuinig belegde boterhammetje geaccompagneerd door het glaasje karnemelk.

Je zou misschien wel willen dat die lunchcultuur verandert, maar daarvoor moet eerste de volksaard veranderen.

Definitie

boterhammenlandje (het, -s) land waar geen uitbundige ontbijt- en lunchcultuur bestaat, maar mensen volstaan met het nuttigen van een boterhammetje (met kaas) en een glaasje (karne)melk om de innerlijke mens periodiek te versterken, m.n. gebruikt als onderscheidende typering van Nederland

Waarom reageert de Pers niet?

Rake tweet van Auke van Eijsden:

Tweede keer dat Herman Tjeenk Willink de aanwezige pers onderdeel noemt van de oude (huidige) bestuurscultuur, het probleem en dus ook de oplossing. Jammer eigenlijk dat-ie daar dan niet ook een paragraafje aan wijdt!

Onze toevoeging: En heel opvallend, dat de Pers hierop op geen enkele wijze reageert.