Willem van Oranje: meer een dictator

Zijn portret hing in mijn ouderlijk huis in de gang: Willem van Oranje, de Vader des Vaderlands. Een man om als Nederlander trots op te zijn. Een geloofsheld, die zijn leven, bloed en goed voor ons heeft opgeofferd.

Maar helaas, ook dit mooie jongensbeeld wordt door een recente nieuwe geschiedkundige analyse aan flarden geschreven. Weer een illusie armer!

Biografie
De UvA-geschiedenisstudenten Aron Brouwer (25) en Marthijn Wouters (23) schreven samen deze biografie met de titel Willem van Oranje: De Opportunistische Vader Des Vaderlands, die zaterdag is verschenen bij uitgeverij Nieuw Amsterdam. Daarin laten zij weinig heel van het onberispelijke imago van mijn held.

Dictator
Willem van Oranje had veel meer weg van een dictator dan van een volksverenigende held," zegt Wouters. "Door de eeuwen is er veel baat bij geweest Willem als volksheld te vereren," vervolgt Brouwer. (..) "Willem werd voor ons die held, als stichter van het land en brenger van godsdienstvrijheid. Dat is het beeld dat nu nog standhoudt."

Extreme kampen
Er zijn door academici wel eerder kanttekeningen bij het imago van Willem geplaatst. "Het grote probleem, hebben we gemerkt, is dat beide kampen vrij extreem zijn," zegt Brouwer.
In boeken van katholieke hand is Willem van Oranje meer dan eens als koelbloedige massamoordenaar geportretteerd. Brouwer: "Maar die werken zijn nooit serieus genomen, laat staan doorgedrongen tot het populaire debat."

Opportunist
"Hij was een enorme opportunist, die er geen idealen als 'één Nederlands volk' of godsdiensttolerantie op nahield," zegt Wouters. Willem van Oranje streed, kort gezegd, slechts voor zijn eigen naam en faam. "Hij was eerder een Castro of een Erdogan," vervolgt Brouwer. "Hij dacht voor elke zet: wat moet ik doen om de bevolking te vriend te houden om zo de controle over haar te krijgen."

Tolerante houding
Een tolerante houding tegenover godsdienst was hiervoor een van de middelen - maar nooit een doel. Brouwer: "In de Nederlanden vervolgde Willem de ketters niet. Maar in Orange, zijn prinsdom in Frankrijk, deed hij dat weer wel. Macht, daar was het hem allemaal om te doen."

Lees het gehele verhaal in:
* Het Parool
Lees ook:
* Mooiste dag uit Nederlandse geschiedenis was in Dordrecht