Wilhelmus: suf volkslied

We zullen het tijdens de komende WK-voetbal weer de nodige keren horen: het Wilhelmus, het Nederlandse volkslied. Maar liefst 40 procent van de Nederlanders kent niet eens het eerste couplet. En dat zijn niet alleen jongeren, ook oudere generaties bakken er weinig van. Het bevat ouderwetse, haast onbegrijpelijke taal en is in bepaalde opzichten zelfs een raar lied.

Duitsen bloed?
Zo zouden we 'van Duitsen bloed zijn'. Terwijl toch 'Neerlands bloed door onze aderen vloeit', volgens het officiële volkslied van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tussen 1817 en 1832 en later van het Koninkrijk der Nederlanden tussen 1832 en 1933. Het Wilhelmus is ook een weinig strijdbaar lied, vergeleken bij bijvoorbeeld het krachtige Italiaanse volkslied. Hoogleraar liedcultuur Louis Grijp legt in Spits de oorsprong van het Wilhelmus uit. 

80-jarige oorlog
Het Wilhelmus is eeuwen geleden gemaakt voor Willem van Oranje ten tijde van de 80-jarige oorlog. Hij wilde de Nederlanden bevrijden van de Spaanse overheersers, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Het Spaanse leger was te sterk. Hij ging terug naar Duitsland, naar Nassau waar zijn familie woonde, om te hergroeperen. Om het leger te motiveren en om een saamhorigheidsgevoel te creëren, wilde hij een strijdlied hebben. Dat werd Wilhelmus van Nassouwe, naar de Duitse plaats. Toen was het heel strijdvaardig, het klonk veel opgewekter dan het nu is.

Sinds 1932
Pas in 1932 werd het Wilhelmus officieel het Nederlandse volkslied. Daarvoor was het Wien Neêrlands Bloed, wat was geschreven door adelen. Veel gewone Nederlanders kenden dat deftige volkslied niet, maar het Wilhelmus wel. Toen koningin Wilhelmina op de troon zat vond ze dat het Wilhelmus, bedacht door haar voorvader, bij officiële gelegenheden gezongen moest worden.

Oorlog
Opvallend is dat het voornamelijk ten tijde van oorlog opleeft. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bijvoorbeeld vaak gezongen door mensen die tegen de Duitsers vochten. Ook in dat langzame tempo en sindsdien is het in de harten van mensen gegrift. Het is nu zo’n collectief bezit dat je niet zomaar kunt veranderen. Daarnaast is er ook niet echt een alternatief. Nu is het een beetje een probleem, want iedereen kent het wel min of meer, maar veel mensen vinden het te plechtig of te langzaam. Bovendien is het niet echt een fijne meezinger tijdens het voetballen. Maar je moet van goeden huize komen wil je iets nieuws introduceren wat aanslaat. Kijk maar naar dat Koningslied, dat werd ook niet goed ontvangen.

Voorstel
Ons voorstel is, dat onze nieuwe Koning Willem Alexander de komende jaren een nieuw volkslied introduceert!

Beluister en bekijk de tekst
* Het Wilhelmus - Nederlands Volkslied / The Wilhelmus - Dutch National Anthem

Lees ook:
* Volksliederen: van trots tot tragedie