Grondlegger Chinese communistische partij bij Kamp Amersfoort gefusilleerd

Dit jaar - op 23 juli a.s. - viert de Chinese Communistische Partij (CCP) haar honderdste verjaardag. Er bestaat dan grote kans, dat de Partij tegen die tijd herdenkingsbloemen zal leggen bij de fusilladeplek van de Nederlandse communist - later Trotskist - Henk Sneevliet vlakbij Kamp Amersfoort. 

Fusilladeplek van Henk Sneevliet 

Want zonder deze Nederlander was de partij er misschien wel helemaal niet gekomen. Aldus de Amerikaanse China-wetenschapper Anthony Siach, die er recent een boek over schreef en geciteerd wordt in het dagblad Trouw van 13 april j.l.

Coalitie
Sneevliet had nauwe contacten met de eerste communistische leider van de Sovjet-Unie, Vladimir Lenin. Die verzocht hem naar China te gaan, waar hij in 1921 tot driemaal toe Mao Zedong ontmoette. Het leidde tot een succesvolle coalitie, bestaande uit de oorspronkelijke Partij, dat slechts een studentenclubje van 53 leden bleek, met de Nationalisten o.l.v. Sun-Yat-sen in het zuiden van het land. Hij hielp verder bij het opzetten van de Whampoa Militaire Academie. In die tijd voerde hij de schuilnaam Maring. In China staat hij nog steeds bekend onder deze naam, zij het uitgesproken als Mǎ-lin (马林).

Terug in Nederland
In 1924 werd Sneevliet, terug in Nederland, gekozen als voorzitter van de kleine radicaal-linkse vakcentrale, het Nationaal Arbeids-Secretariaat (NAS). Deze positie behield hij tot 1940. Na de machtsovername van Stalin in 1927 keerde Sneevliet zich af van de politiek van de Sovjet-Unie, en koos hij de kant van Trotski. Er volgde een veelbewogen periode, met de oprichting van marxistische partijen, de zelfmoord van zijn beide homosexuele zoons en een korte periode (van isolement) in de Tweede Kamer. Ook werd hij gemeenteraadslid in Amsterdam. Kameraad Trotski had zich inmiddels van hem afgekeerd. 

Ondergedoken en gefusilleerd
Sneevliet dook na het begin van de Duitse bezetting al op 10 mei 1940 onder en werd actief in het verzet: hij richtte samen met anderen het Marx-Lenin-Luxemburg-front op en schreef illegale publicaties onder het pseudoniem Baanbreker. Op 6 maart 1942 werden hij en zijn (vierde) vrouw Wilhelmina Hendrika Draaijer op hun onderduikadres in Bergen op Zoom gearresteerd. Voor het Deutsche Obergericht in Amsterdam werden hij en zeven kameraden ter dood veroordeeld. Een van hen pleegde zelfmoord in zijn cel. Op 12 april 1942 werd Sneevliet met de overige zes naar Kamp Amersfoort gebracht en de volgende ochtend even buiten het kamp gefusilleerd.

Executieplek
Pas in 2010 bleek uit archiefonderzoek dat de executieplek van de mannen van MLL-Front zich niet, naar lange tijd werd aangenomen, op de Leusderheide bevond, maar net buiten het officiële gebied van Kamp Amersfoort, in het bos schuin linksachter het monument De Stenen Man.

Meer informatie:
* Wikipedia over Henk Sneevliet
* Nationaal Monument Kamp Amersfoort

Route naar de fusilladeplaats van Henk Sneevliet:

• U neemt niet het pad rechts naar De Stenen Man, maar het linkerpad langs o.a. het Lijkenhuisje. Links ziet u wellicht (afhankelijk van het seizoen) een groot Golfterrein.
• U gaat door een klaphek, dat altijd open staat. Hier eindigt het officiële terrein van Kamp Amersfoort.
• Links aanhouden (niet rechts nemen) en nog even doorlopen.
• Daarna kunt u naar rechts naar de executieplek met het gedenk- en informatiebord (zie foto hierboven).