Geld van Bill Gates
Iedereen heeft vast weleens het bericht gezien dat Bill Gates niet weet wat hij met z'n fortuin aan moet, en dat hij daarom geld verspreidt onder degenen die het bericht delen. Echt waar? Eh, nee.
Goedgelovig volkje
Tóch trappen mensen er in, want we zijn een naïef – of noem het goedgelovig - volkje. En wie niet waagt, wie niet wint! Toch? Dat ligt eraan. Want het verspreiden van hoaxes kan erg negatieve gevolgen hebben. Helaas doen we er allemaal aan mee, ongewild of niet. Hoe herken je als socialmediaconsument een hoax? En belangrijker: hoe zorg je dat je er niet in trapt?
Bogus wedstrijden?
Sommige berichten zijn tamelijk onschuldig, zoals de vele zogenaamde bogus wedstrijden waarbij je van alles kunt winnen door maar te delen. De laatste Samsung Galaxy, de nieuwste iPhone: jammer de bammer, je zult ze nooit winnen. Het delen van dit soort spam levert voornamelijk veel gratis reclame op voor het product en bovenal een vervuilde en onleesbare timeline.
Virussen
Dan zijn er nog de vele berichten over virussen die niet worden gezien door de virusscanner, waar Microsoft nog geen oplossing voor heeft en bestanden die je vervolgens moet verwijderen. Allemaal niet waar en erg vervelend, want mensen raken in paniek en gaan onschuldige bestanden verwijderen of krijgen júist een virus.
Smeltende auto's, HIV-sinaasappels en baby's van 18 kilo
Verder zijn er veel verzonnen verhalen over zieke en/of eenzame mensen en zielige dieren, zoals mishandelde cavia's in Peru. Maar ook bizarre dingen als een smeltende auto door de hete zon in Italië, een Australische vrouw die bevalt van een kind van 18 kilo en sinaasappels uit Algerije die ingespoten zijn met HIV-besmet bloed. To name a few.
Schandalig: vluchtelingenhoaxes
Wat ik ronduit schandalig vind, is dat er momenteel veel opruiende berichten worden gedeeld over vluchtelingen. Deze berichten boezemen angst in of stoken mensen op tegen asielzoekers. Dat gaat ongeveer zo: 'Weet je wat een asielzoeker krijgt? [opsomming van geld] En wij krijgen niks!' Of: 'Duizenden IS-aanhangers onder vluchtelingen', vergezeld van een vage foto. Die foto blijkt dan een jaren oude foto die niets met asielzoekers te maken heeft.
Rellende Syriërs? Nee, Frans hooligans in Groningen
Misschien heb je ook wel het filmpje voorbij zien komen van de 'rellende Syriërs'. Razendsnel werd dit bericht gedeeld in Amerika: kijk die vluchtelingen in Duitsland eens te keer gaan! Wat bleek? Het was een filmpje van Olympique Marseille-hooligans die een terras in Groningen bestormden.
Dit soort berichten worden ondertussen wel duizenden of tienduizenden keren gedeeld en dus gelezen en in veel gevallen ook geloofd! Want nogmaals: we zijn erg naïef met z'n allen.
Schreeuwerige berichtgeving
Wat te doen? Think before you post & share. Als een bericht vraagtektens oproept, laat de burgerjournalist dan in je los. Je herkent veel hoaxes aan schreeuwerige berichtgeving, zoals HOOFDLETTERS EN VEEL UITROEPTEKENS!!!!! En vaak begint het met zoiets als: 'Dit is geen grap! Stuur door naar al je vrienden!' Dat beaamt ook internetdeskundige Krijn Schuurman. 'Eén van de belangrijkste kenmerken van een hoax is de oproep om het bericht door te sturen of te delen. Het is eigenlijk een soort virus, waarbij de onwetende of goedbedoelende mens de verspreider is. Bij zo’n oproep moet je meteen gewaarschuwd zijn.
Bekend merk of bedrijf
Vaak wordt een bekend merk of bedrijf gebruikt om het bericht autoriteit te geven. Bijvoorbeeld Microsoft, terwijl Microsoft zelf nooit mails zou uitsturen naar mensen om ergens voor te waarschuwen. Even de Microsoft-website checken is al voldoende om te zien dat het niet klopt.’
In voor een spannend verhaal
Schuurman: ‘Al met al blijft het lastig om hoaxes te bestrijden. We zijn nu eenmaal in voor een spannend verhaal, of een bewering; dat is in de kroeg niet anders. Offline vertellen we elkaar ook allerlei opmerkelijke dingen, zonder zeker te weten of het klopt. Een nadeel van online is dat dergelijke verhalen en claims zich veel sneller verspreiden. Een voordeel is dat factchecking ook veel sneller kan. Dus mensen zouden dat ook moeten doen.'
Factchecking: de Hoax-wijzer
Dat factchecken wordt gelukkig al gedaan door de actievelingen van de Hoax-Wijzer. Dus raadpleeg bij twijfel hun website. (Ze zitten trouwens ook op Facebook en Twitter.) Hun site is niet erg overzichtelijk, maar er staan pagina's vol met bekende en minder bekende hoaxes. Via de zoekfunctie kun je dubieuze berichten gericht controleren.
Bekijk en lees
* De Hoaxwijzer
* Lees het volledige artikel van Iris Böhm op Radar
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Geef uw reactie! Alle reacties worden na een beoordeling geplaatst. Anonieme berichten worden niet geplaatst. .