Translate

maandag 20 november 2017

Waarom heet het 'vorst' wanneer het vriest en niet 'vrost'?

In het Engels is vriezen to freeze met daarvan afgeleid frost, in het Duits is het frieren en Frost. Waarom is het in het Nederlands dan vriezen en vorst, met de 'r' en de 'o' omgedraaid?


Vrost zou dan toch logischer zijn? Of heeft vorst niet direct met vriezen te maken?

Veelvoorkomend
Jawel, vorst in de betekenis 'vriesweer' komt wel degelijk van vriezen. De klinker en de 'r' in vorst zijn in de loop van de tijd omgedraaid; vroeger was het daadwerkelijk vrost in plaats van vorst. Een klankverandering waarbij klanken van plaats wisselen wordt in de taalkunde metathesis genoemd wordt. Het is een veelvoorkomend verschijnsel, zeker bij de r-klank.

Kerstmis
Er zijn veel meer woorden die metathesis hebben ondergaan in het Nederlands. Voorbeelden zijn derde en dertig (afgeleid van drie); kerstmis (oorspronkelijk een 'christelijke mis'); of pulken (dat waarschijnlijk op dezelfde stam teruggaat als plukken). Het woord bron is ook een interessant geval: in het Middelnederlands veranderde bron naar born(e), nog altijd terug te vinden in de plaatsjes Born en Borne en in het Friese woord boarne voor bron. In het huidige Nederlands is dit uiteindelijk weer veranderd naar het oorspronkelijke bron.

Bron: Instituut voor de Nederlandse taal

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Geef uw reactie! Alle reacties worden na een beoordeling geplaatst. Anonieme berichten worden niet geplaatst. .