Is ons 'pad' een geitenpaadje of een olifantenpaadje?

Mijn tennismaat en ik gaan sinds kort weer met regelmaat naar fitness. We nemen vlakbij de sportschool de kortste wandelweg, dus via een korte strook oftewel 'paadje' tussen de stoep en het parkeervak. Vóór corona was het een mooi kaal pad, maar nu is het bijna volledig bedekt met graspollen. Zie onderstaande foto. 

Ik noemde het vandaag bij terugkeer uit de sportschool een geitenpaadje en hij sprak van een olifantenpaadje. Maar wat is het verschil? 

Afstekertje
Laten we eerst Wikipedia eens raadplegen. 'Een olifantenpad of olifantenpaadje (Frans: chemin de l’âne, Engels: desire line of desire path, Duits: Trampelpfad) soms ook wel afstekertje genoemd is een niet-officieel fiets- of wandelpad dat bedoeld en onbedoeld door gebruikers van de reguliere fiets- en wandelpaden in de loop van de tijd wordt gecreëerd. Meestal ontstaat een dergelijk pad in een stuk groen, om zo een stuk van de officiële route af te kunnen snijden.

Route afsnijden
Olifantenpaden ontstaan doordat meerdere wandelaars of fietsers afzonderlijk van elkaar op dezelfde manier een route kiezen, die de officiële route afsnijdt. Wanneer zich eenmaal een zichtbaar spoor heeft gevormd, volgen meer mensen het spoor en ontstaat er een pad. Slechts vijftien wandelaars of fietsers zijn al genoeg om zo'n beginnend spoor te vormen. Het blijkt dat olifantenpaden vooral voorkomen wanneer gebruikers hun bestemming in zicht krijgen. Verder zijn olifantenpaden nooit langer dan de officiële route. 

Slecht begaanbaar
Waar een olifantenpad het gemak van de mens dient, doet het bewandelen van een geitenpaadje dat juist niet. Een geitenpaadje is een smal, voor mensen slecht begaanbaar of gevaarlijk pad waarover geiten gewoon zijn te lopen. Geitenpaadjes hebben een tijdelijk karakter of zijn niet altijd herkenbaar als pad. Zo kan hoogstaand gras zijn platgetreden, maar het is niet uitgesleten zoals bij een olifantenpad het geval is. Metaforisch wordt het begrip gebruikt voor een niet ideaal alternatief om uit een politieke impasse te komen".

Rutte
Maar Ton den Boon wijst er in een artikel in Trouw op, dat het allemaal niet zo simpel is. "Een geitenpaadje is eigenlijk een 'smal, voor mensen slecht begaanbaar pad waarover geiten gewoon zijn te lopen' (Van Dale), maar sinds Mark Rutte er in verband met het Oekraïense hoofdpijndossier naarstig naar op zoek is, heeft het woord ook een figuurlijke betekenis: informeel onderhandelingstraject om een (politiek) probleem op te lossen.

Engels: goat track
Waarschijnlijk heeft de premier zich laten inspireren door het Engels, waarin met woorden als goat track (geitenpad) en goat trail (idem) vaak een smal paadje wordt aangeduid, dat spontaan is ontstaan doordat wandelaars ergens steevast een kortere weg genomen of een bocht afgesneden hebben. Een binnendoortje heet zo'n pad vaak in het Nederlands, een shortcut, of ook wel een olifantenpaadje. Naar de paden die (bos)olifanten banen als ze door de jungle lopen.
In het Engels wordt goat track soms nog wat 'figuurlijker' gebruikt in de betekenis 'route waarlangs iets bereikt of bewerkstelligd wordt'. Zo noemde iemand zijn baan ooit een 'goat track towards politics'.

Slingerpaden
Zulke ongebaande wegen die bewandeld worden om iets te bereiken, heten bij ons van oudsher slingerpaden ('de slingerpaden van de politiek') of sluipwegen. Maar omdat die beide woorden makkelijk worden geassocieerd met heimelijkheid en achterkamertjespolitiek, zal Rutte ze niet geschikt hebben gevonden ter aanduiding van het onderhandelingstraject naar de oplossing van zijn Oekraïne-probleem. Vandaar het woord geitenpaadje, dat de premier in 2014 ook al eens gebruikte, maar dat nu zo vaak in het nieuws is, dat het al haast vertrouwd klinkt".   

Geitenpaadje of olifantenpaadje?
Is ons dichtbegroeide pad naar de sportschool nu een geitenpaadje of een olifantenpaadje? Mijn antwoord is simpel: het was voorheen duidelijk een olifantenpad, maar is door de coronatijd - de sportschool was maanden lang dicht! - nu een geitenpad geworden. Als wij genoeg naar de sportschool gaan en anderen mét ons wordt het vanzelf weer een olifantenpad!