De betekenis van de uitdrukking ‘ziekte komt te paard en gaat te voet’ laat zich raden. Ziek worden, gaat vaak snel, maar genezen en uitzieken duurt veel langer.
Deze uitdrukking is al oud, in de zestiende eeuw werd het al in het Nederlands gebruikt, maar de gedachte was waarschijnlijk al in de oudheid bekend. Aldus Daan Couwenbergh in een artikel in IsGeschiedenis.
Engels en Frans
Dat de uitdrukking ‘ziekte komt te paard en gaat te voet’ waarschijnlijk al uit de oudheid stamt, blijkt uit het feit dat de uitdrukking in verschillende Europese talen voorkomt.
In het Engels is de uitdrukking Sickness comes on horseback, but goes away on foot bekend en in het Frans bestaat de uitdrukking Les maladies viennent à cheval, en s’en retournent à pied. Alle drie maken ze gebruik van exact dezelfde metafoor in exact dezelfde volgorde. Reizend per paard ga je sneller dan te voet. Ziek worden kan snel gaan en wordt vergeleken met te paard komen. Genezen en helemaal uitzieken kan soms een tergend lang proces zijn en dat wordt daarom vergeleken met langzaam reizen te voet.
Duits
Ook in het Duits is de uitdrukking bekend, al is die net een beetje anders: Krankheit kommt vierspännig und zieht einspännig ab. Vertaald: ziekte komt met een vierspan [vier paarden voor een koets] en vertrekt met een enkel span, een paard voor de koets. Dat een uitdrukking op bijna dezelfde manier in vier talen voor komt, zou kunnen betekenen dat er een gemeenschappelijke voorouder is. Dat zou bijvoorbeeld het Latijn kunnen zijn, dat via de Romeinen zich door grote delen van Europa verspreidde, maar zeker is dat niet.
Varianten
Er bestaan verschillende varianten op de uitdrukking, waarbij meestal het algemene ‘ziekte’ wordt vervangen. Bijvoorbeeld door de naam van een ziekte, of door termen als ‘pech’ en ‘ongeluk’, ‘een slecht imago’, of iets anders dat toepasselijk is op de situatie.
Vertrouwen
Een andere ‘variant’ op de uitdrukking, draait alles juist om: Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Deze uitdrukking maakt gebruik van dezelfde metafoor, maar draait het proces om. Vertrouwen bouw je langzaam op, maar kan in een oogwenk verdwenen zijn.
Volledige artikel:
* Het gehele artikel in IsGeschiedenis
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Geef uw reactie! Alle reacties worden na een beoordeling geplaatst. Anonieme berichten worden niet geplaatst. .