Sinds wanneer zijn schoolgangers zomers 6 weken vrij?

De zomervakantie is voor een deel van onze kinderen begonnen. Maar waarom en sinds wanneer zijn schoolgangers zomers 6 weken vrij? En in Iran, Egypte of de Verenigde Staten zelfs 12 weken? 

Enkele citaten uit een artikel op Historiek.net. Over de geschiedenis van de zomervakantie en de discussie over de inkorting of de afschaffing ervan. 

Oogst?
Veel mensen denken dat de oogst in augustus tot het ontstaan van de zomervakantie heeft geleid. Kinderen konden dan ingezet worden bij de oogst. Enkele jaren geleden, in 2014, hebben historici aangetoond dat dit niet waar is. Kinderen van agrariërs waren vooral in de drukkere perioden van het najaar (de oogst – ook in september! – en de verkoop van de oogst) en in het voorjaar (de zaaitijd) nodig om hun ouders bij te staan op het platteland. En niet primair in de zomermaanden juni, juli en augustus. Daarnaast begint de zomervakantie in veel landen in juni of juli, en dus niet in de ‘oogstmaand’ augustus of in september.

Praktische motieven
Niet de oogst – dit woord is overigens afgeleid van augustus – maar andere praktische motieven vormden aanleiding voor de invoering van de zomervakantie. In landen als de Verenigde Staten en Nederland vond deze invoering plaats in de negentiende eeuw. In Nederland in elk geval al in de jaren 1830, eerder dan in de Verenigde Staten die pas na 1850 de zomervakantie introduceerden.

Uitrusten
Ten eerste vonden negentiende-eeuwse onderwijskundige opiniemakers een lange vakantie in de zomer een goed idee. Dan konden schoolkinderen goed uitrusten, terwijl docenten ook tot rust kwamen en de gelegenheid kregen om zich voor te bereiden op een nieuw schoolseizoen door thuisstudie te doen.

Te heet
Ten tweede: in landen met een extreem warm zomers klimaat vormde het feit dat de klaslokalen zomers te heet zijn een reden voor lange(re) zomervakanties. Met name in de Verenigde Staten, in de steden vooral, bleek dat de klaslokalen in de zomer vaak behoorlijk leeg waren. Vanwege de hitte spijbelden de kinderen massaal, terwijl beide ouders in de stadsfabrieken of elders aan het werk waren. Dat kon natuurlijk niet. Ook braken zomers in school regelmatig epidemieën uit door de warmte. Vakantie bood hiervoor een oplossing. 

Kortere werkdagen
Een derde motief voor lange zomervakanties was het veranderende intellectuele klimaat sinds de Industriële Revolutie. Socialisten en vakbonden pleitten voor kortere werkdagen en meer ruimte voor rust en recreatie.

Begin Nederlandse zomervakantie
De zomervakantie zoals wij die nu nog kennen, bestaat al minstens sinds de jaren 1830 en niet pas sinds de jaren 1950, zoals weleens beweerd wordt. 

Lees het volledige artikel
* Geschiedenis van de zomervakantie met een korte overdenking van de debatten over de inkorting dan wel afschaffing van de zomervakantie.